arcz 41

Rys. 2.18. Spadek współczynnika przyczepności w funkcji prędkości jazdy przy różnych grubościach warstwy wody

polega na trudności usuwania wody z powierzchni styku między obracającą się oponą a jezdnią. Łatwo obliczyć, że przy jeździe z prędkością 30 m/s = 108 km/h po nawierzchni pokrytej dwumilimetrową warstwą wody na oponach o szerokości bieżnika 165 mm, dla umożliwienia styku koła z nawierzchnią konieczne jest usuwanie wody w ilości

300 • 1,65-0,02 « 10 dm³/s

Jeśli woda nie zostanie usunięta, tworzy się klin wodny unoszący koło, które zaczyna "płynąć” po wodzie bez styku z nawierzchnią [16,17]. Oczywiście zjawisko powstaje wcześniej i jest groz'niejsze przy oponach o zużytym bieżniku.

Rysunek 2.13b przedstawia zmianę promienia tocznego opony w funkcji wzdłużnej reakcji stycznej. Do pewnej wartości reakcji X, a więc i momentu napędowego, występuje wyłącznie poślizg odkształceniowy, zmiana promienia tocznego jest niewielka, a zależność praktycznie jest liniowa. Promień dynamiczny jest równy promieniowi tocznemu dla pewnej ustalonej prędkości ruchu i stanu obciążenia koła. Uwzględniając jednak fakt niewielkiej zmienności promienia tocznego w znacznym zakresie warunków pracy koła, będziemy posługiwać się promieniem dynamicznym jako wielkością stałą we wszystkich przypadkach, w których poślizg można będzie uznać za niewielki. Przy zbliżeniu się X do granicy przyczepności, do poślizgu odkształceniowego dodaje się poślizg rzeczywisty i zmiana promienia tocznego przestaje być proporcjonalna do reakcji stycznej. Po osiągnięciu przez X granicy przyczepności fi\Q promień toczny dąży do zera dla koła napędzanego lub wzrasta do nieskończoności dla koła hamowanego.

41