arcz 85

przełożenie inne

wstawiając do wzoru (5.6) odpowiednie pary wartości n oraz V, wynikające z żądanych warunków zbilansowania mocy na kołach i mocy oporów jazdy (rys. 5.2). Zarówno przyjęcie przełożenia i'_c > *_cp, jak i" < i_cp uniemożliwia osiągnięcie przez samochód na dobrej nawierzchni prędkości Vp. Linie przerywane wskazują jednocześnie wpływ doboru przełożenia na pole zapasu mocy. Jak widać, dobór przełożenia i"_c < i_cp wydaje się niekorzystny, gdyż powoduje nie tylko zmniejszenie osiągalnej prędkości, lecz również znaczne zmniejszenie pola zapasu mocy. Maksymalna moc na kolach w ogóle nie może tu być uzyskana. Przełożenie i'_c > i_cp jest natomiast dość korzystne, gdyż przy niewielkiej stracie na prędkości maksymalnej umożliwia znaczne zwiększenie zapasu mocy, szczególnie w zakresie prędkości, przy których użytkownikowi zależy na możliwości uzyskania dużych przyśpieszeń. Wadą przełożenia i'_c > i_cp jest dopuszczenie rozwinięcia przez silnik prędkości obrotowej n_v > np, co dla silników szybkoobrotowych jest niekorzystne.

Przy doborze przełożenia całkowitego na biegu najwyższym operuje się często tzw. współczynnikiem przewyższenia prędkości obrotowej [2], którego miarą jest stosunek n_v/np. W dawnych samochodach z silnikami o niezbyt dużej prędkości obrotowej np z reguły stosowano współczynnik przewyższenia prędkości obrotowej większy niż 1, w granicach 1,104-1,15. Wykres bilansu mocy dla takiego samochodu przedstawiono na rys. 5.3. Warto zauważyć, że w takim przypadku jazda jest możliwa również przy innym przełożeniu i'_c < i_c, aczkolwiek znacznie zmniejsza się wówczas

[kW\

P

Kmx V\krn/h\

Rys. 5.3. Dobór przełożenia nadbiegu dla samochodu z silnikiem ZI

Hoj_fy{| n\pbr/miĄ

85