266
Przy wyznaczaniu mccy użytecznej i mocy głównej konieczna jest znajomość rzeczywistej prędkości obrotowej wrzeciona, którą mierzy się za pomocą tachometrów
Rys.5.26. Schemat pomiaru prędkości obrotowej za pomocą przetwornika CPP i częsiościomierza
Do najczęściej spotykanych tachometrów zalicza się
- tachometry odśrodkowe,
- tachometry magnetyczne,
- tachometry elektroniczne.
Zasada działania tachometrów odśrodkowych oparta jest na wykorzystaniu siły odśrodkowej, która rozchyla obracające się ciężarki i wychyla związany z nimi wskaźnik obrotów.
W tachometrach magnetycznych wykorzystano oddziaływanie pola magnetycznego obracającego się magnesu na aluminiową ramkę. W 'wyniku indukcji wzajemnej magnesu i ramki, ramka oraz związana z nią wskazówka wychyla się o kąt proporcjonalny do prędkości obrotowej wrzeciona.
Najdokładniejsze obrotomierze stosowane obecnie to przyrządy elektroniczne, których zasadę działania oparto na zliczaniu impulsów elektrycznych wysyłanych przez nadajnik impulsów, sprzęgnięty z obracającym się wrzecionem. Jako nadajnik impulsów wykorzystuje się przeważnie urządzenie bezdotykowe, tj. indukcyjne lub fotooptyczne. Na rys.5.26 pokazano schemat pomiaru prędkości obrotowej za pomocą zmodyfikowanego przetwornika obrotowo-impulsowego typu CPP lub MPL oraz cyfrowego miernika częstotliwości PFL16A.
Nil wałku przetwornika obrotowo-imeulsowego znajduje się tarczka T posiadająca z nacięc aa obwodzie. Przy ruchu obrotowym tarczki V fotodioda f jest oświetlana bądź zaciemniana
przez oświetlacz złożony z żarówki Z : soczewki S Układ elektroniczny wchodzący w skiao przetwornika formuje funkcję impulsową o poziomach logicznych 0-0 V. i - !2 na zasadzie przerzutników, która zostaje następnie skierowana do miernika częstotliwości Rzeczywistą prędkość obrotowa wrzeciona okresia się z zależności
5 -tć:
SOI' . , ,
i - —■- lohrmir. J
guzie. fiTizj - ,est częstotliwością odczytaną z miernika.
vv celu udoktaiwenia ouniiarow stos-“'-ać można tarczki o roznvch iiczcacn nacięc :. ;idnakze za wzglcau ,ia .zestotawose graawma i.daau ibtooptycznego. częstotliwo-, pomiar swa .ue może przekroczyć _ó u Hz
Przetwornik obrocowo-impuisowv typu CPP lub -VlPL może współpracować rówr.iez z analogowym miernikiem częstotliwości, nu. typu MC3 Odczyt mierzonych pręciko-iei obrotowych odbywa się ze skali przyrządu wycnyiowego Ten sposob pomiaru jest mniej dokładny. :ecz posiada inne korzystne -isoekty Pozwala reiestrować mierzoną wartość wbrotow w funkcji czasu na oscylografie pętlicowym W przypadku stosowania cyfrowego mierniki częstotliwości, np typu PFl.lóA, .sinieje również możliwość przekształcenia częstotliwości pomiarowej w sygnał analogowy, -zyii w napięcie pomiarowe. '-V tym celu na wyjściu częsiosciomierza należy zastosować specjalny przetwornik cyfrowo-analogowy np. typu PCA Wymieniony przyrząd pozwala uzysxać na wyjściu napięcia w granicach 0-10 V. co jest wystarczającą wartością do wysterowania pętiic oscylografu
Do pomiarów prędkości obrotowej wrzecion obrabiarek szybkobieżnych używa sic stroboskopów błyskowych Stroboskop błyskowy umożliwia obserwację punktów naniesionych na poruszającym się przedmiocie przez oświetlanie błyskowe, w ciągu krótkich okresów, w równych odstępach czasu. Gdy częstotliwość oświetlenia zsynchronizowana jest z liczba obrotow przedmiotu w jednostce czasu, odnosi się wrażenie, ze przedmiot jest nieruchomy Częstotliwość synchronizacji przelicza się następnie na prędkość obrotową.
Dokładność pomiaru strat mocy obrabiarki na biegu luzem zależy w decydującym stopniu od dokładności pomiaru drogi kątowej w czasie samohamowania. Wartość ‘‘wybiegu" wrzeciona