Bilinkiewicz6

«ych bad

ii n

■^-^trio^-a kfinic^n^i    fnwowa metocfa>. wywiad, obscrwa-

w.<^y^s* k» rn przymocowania od sfmny treici. ^0,rUilncJ - P«el>fe£: rozmowy organizuje cci badania, a ren beem>* pacjenta    najlepiej zacl>ęcać do sponfanic7-

o ■ o g i c z n a, %vywi»d i obserwacja mog-j dotyczyć róż--jenta: danych życiorysowych, przeżyć, cech. powiązań rr ** - zacfiowań władnych i osób z otoczenia. Aby byli ima przygof owa ny schemat tycia obszanVw tematycznych, ^•otyrczyt-

tinetł *<JI klinicacnych dl a cc lć>w badawczych stosuje się je

^ajrayoli informacji    (Brzezin5slci - I ^74). W tym celu

°"^l^tłaiit rozmowy i obserw^racji. a do oceny wyników zestaw skal raiożli w i raj ag    przełożenie spontanicznych i swobodnych

^cb ora^ ich zachowania na szacunkowy ocenę pod względem ^ «?crhi. np. nastawień emocjonalnych, tendencji obronnych. ^:,1> ch i tp. Xa najważniejsze dla przeprowadzenia rozmowy ■ nawisy wania kontaktu z pacjentem, kontaktu stwarztyycc-*3Mi<rcmBcui i zrozumienia. Ważne także umiejęinoki Sfl>J«iccr na przekazywaniu odpowiednich niewerbalnych i wer-J*-    tym celu prowadzi się specjalne warsztatowe przylotowi-

rtitów^ lecz także d»ag»K>stów. ucz^c lob umiejętności odpenried-yjmowania korzystnych dla roznu>wy postaw ifp. Za udani

nie wymaca ciętego pytania i w której przeważają ieefz* bodanejgo. Jeżeli rozmowa nie- przebiega swobodnie, to orzysmć ze specjalnych zassid stawiania pytań. Sa to ram.: ia na temat, zawężania    odraczania pytań na tematy

yjttycrh. w których badanego zachęca się do przyjaciela, życia na tocr z ludnej wyspie • dotykających badanego i przekraczających •ergo także to. żc klinicysta powinien w loki jak i poziom otwartości pacjent jest przygotowitfiy dmym regułom jak rozmowa kliniczna, a modyfikacje ag ni ter jest pacjent, ale osoba z jego rodziny, znajomy graker^jg sprawy, o ktńrej    pmama^eau^. jest pnd.Uawo*«

«r«ija tajemnicy lekarskiej i psyctudogicznej Szc/ep'^1 _!_

gz>'C5r*« proj j j rata temat rastra * aageru a*<rś. *Vh/'3rravŚcja pozn

to moba badana w roku wykonywania indywidualne cechy — sposób

_•    ■    -_!_i_i_

* xy<?*x<*łfsfzg^7mc nadania diagnostyczne — wybrane metody 14.

kontaktu słownego. \V uczeniu się klocowania metody obserwacji podkreśla

znaczenie umiejętności dzielenia zachowań na odpowiednie jednostki (obserwacja

mniej lub hardziej szczegółowa, aż do fotograficznej włjfczniei i możliwie obiektywnego zapisania tego. co się spostrzega.

Bywa. że obserwacje charakteryzują się przewagą subiektywnych interpretacji nad obiektywnym zapisem. W celu zobiektywizowania tej metody mosujc się równe systemy kodowe, za pomocą których rejestruje się w systemie określone kategorie zachowań, mimiki, gestów itp. Podobne systemy kodowe stosuje się także do obserwacji złożonych zachowań społecznych, np. podczas spotkań grupowych. Obecnie swobodną obserwację coraz częściej zastępuje się skalami obserwacyjnymi. W badaniach nad metodą obserwacji stwierdzono bowiem, że jej trafność zależy od określenia celu badań, warunków obserwowania i właściwości obserwatora. Subiektywna ocena obserwatora może zniekształcać fakty. Dlatego też ważne jest. aby skale obserwacyjne miały jednoznacznie określone kategorie zachowań, które podlegają obserwacji oraz dostosowaną do umiejętności obserwatora skalę ocen nasilenia danego zachowania.

Metody swoiste: testy psychologiczne i inwentarze osobowości. Zależnie od lego co badaą|ą. wyróżnia się testy inteligencji, uzdolnień i różnych sprawności oraz tesiy osobowości. Wśród łych ostatnich można jeszcze wyodrębnić metody projekcyjne i kwestionariusze. Szczególne miejsce zajmują testy psychomelryc/oc. które muszą spełniać wysokie wymagania związane z pomiarem w psychologii i muszą być standaryzowane. DJa testów psy c borne* trycznych opracowuje się specjalne podręczniki ze szczegółowymi instrukcjami Masowania tych metod, zasadami opracowania wyników i przepisami postępowania w toku interpretacji wyników, a także normami dii poszczególnych kategorii wiekowych, płci i typów* zaburzeń.

Test psychometryczny musi być także trafny, rzetelny i dokładny Normalizacja testu umożliwia natomiast określenie, jakie miejsce zajmuje wynik badanej osoby w rozkładzie wyników w próbie normalizacyjnej; w ten spasób określa się nu/i poziom inteligencji, lęku. ekstra wersji itp.

Testy i kweilionariuszc psychomciryc/oc umożliwiają także przedstawienie wyników w postaci psycbogramu i pntfilu. odtwarzając strukturę badanych cech. Konstrukcja tych metod jest bardzo pracochłonna, pdohmejak adaptacja metod powstałych w innym kręgu kulturowym. Ich stosowaiu? w badaniach diagtnos.tycznych wymaga specjał isłycznega przy gon** snu t ścisłego przestrzegania instrukcji, zasad obliczania wyników i interpretacji.

Testy projekcyjne, także chętnie stosowane praer pj^okyow. tut

spełmaią warunków metod psychometry crnych. są    c

dLy/owane. u wynika 10 r. /akwenu. kidee lny «* podkuatyc* metod. Sąjo nartudy badania osobowość*, w kiótycł, wykowyMoje W***-    - ”

nlu^kow. pr/rd_suw, sic w.VI<«*wc^v    np.

Ronchalw). n.*r dotońc/onc    (Tc'ł Nic Łk*.«.vz.w«><* Z«M>i a*ąwafe

ne sytuacje t Test Apcnrcpcji Tematycznej i.

bcdzie „miłowała" na ren matma*