Bilinkiewicz7

•us

Słownik terminologiczny 549

HttoHW uMułiMi; przewlekle nadużywanie silnie działających Icków psychoaktywnych (np opśatów. U<Lu)). prowadzące szybko do pełnej zależności.

uttruj. \i.m uczuciowy (emocjonalny | zabarwiający przez dłuższy czas psychikę, chociaż bywają nastroje krótkotrwałe. W warunkach prawidłowych nastrój podlega wahaniom ulcznym od czynników zewnętrznych i wewnętrznych. Dobry nastrój jest odbiciem pmicu komfortu psychicznego. N. jest składów;} temperamentu. stąd skłonność do okirsłunydi nastrojów bywa cecha charakterologiczną uwarunkowaną konstytucjonalnie tup osobnicy z cechami cytlotymicznymi wykazują zmienność nastroju ad lekko tnpomar-.lokalnego do dyskretnie nbdeprewyjnego).

nastroju zaburzenia; wahania nastroju wykazują w warunkach fizjologicznych dużą skalę możliwości rap. n. pogodny, radosny, zrzędliwy, smutny itd.). W stanach chorobowych widuje się ilościowe spotęgowanie tych nastrojów, nie zawsze adekwatne do rzeczywistej sytuacji zewnętrznej czy wewnętrznej. Zaburzenia n. występują w wielu ślinach psycho-pjtokigic/nych: w chorobach alcktywnych (n. depresyjny lub maniakalny), w psychozach schizofrenicznych (n obojętny, weśołkowaty. drażliwy), w zespołach psychoorganicznych (n euforyczny, monalyczny. dysforyczny. zobojętniały, apatyczny), w nerwicach In. lękowy).

natręctwa; myśli i wyobrażenia nasuwające się wbrew woli chorego prowadzące do działali natrętnych. -* kompubji. Syn. obaesje. lac. obtestńmes.

negatyw izm. negainismus: objaw psychopatologtczny polegający na opornej posuwie wobec poleceń i nakazów otoczenia. Może się przejawiać w postaci czynnego przeciw, stawiania się poleceniom — n. czynny. lub biernego oporu — n. bierny. Występuje w stanach osłupienia, zwłaszcza w psychozach kaUlnnic/nych. ale również w zaburzeniach psychicznych na podłożu organicznym.

neologizmy, syn. slowotwory: tworzenie, przeważnie przez psychicznie chorych nowych, dotychczas nie istniejących i nieznanych słów.

nerwica; psychopodobnc czynnościowe zaburzenia w sfcr/c psychicznej, dotyczące zwłaszcza czynności emocjonalnych.

nerwica anankastycziui. syn. nerwica natręctw, n. / nulręctwinni > unankazm. zespól

O.C.D.

nerwica piliatyr/nsi. syn. nerwica histeryczna -* histeria

nerwice pourazowe, urazowe, wypadkowe, mnrosespowmuntaticae: odczyny nerwicowe stanowiące odpowiedź na przeżycia związane z wypadkiem połączonym z urazami ciała Najczęściej chodzi o reakcje histeryczne.

nerwice roszczeniowe, syn. odszkodowawcze, rentowe, nrwmn recompeniatońae Zachowania związane z wypadkiem <-» n. pourazowe), których celem, może nic uświadomio-aym. jest chęć uzyskania materialnego zadośćuczynienia za doznany uszczerbek na zdrowiu Niektórzy kwestionują słuszność zaliczania tych zjawisk do nerwic i skłonni są raczej mówić o świadomej postawie agrawacyjnej.

nerwice ruchowe, neuroses mntoricae-. zaburzenia ruchowe polegające na ruchach mimowolnych niektórych grup mięśniowych. Zalicza się lulaj tiki. jąkanie, drżenia, kurcz pisarski itp.

nerwica wegetatywna; termin coraz rzadziej stosowany, gdyż w każdej nerwicy występują zaburzenia wegetatywne jako przejaw silnych emocji.

nerwice wojenne, frontowe: są to odczyny nerwicowe zróżnicowane pod względem obrazo klinicznego, występujące podczas działań wojennych jako reakcja na bezpośrednie zagrożenie.

neurastenia, laronudkrnŃr; jedna z odmian nerwie. Termin wyshodzący stopniowo z użycia, na przykład me występuje w niektórych klasyfikacjach zaborem psychicznych Wyróżnia się dwie postacie - hipeisteniczną: wzmożona pobudliwość, zaburzenia snu. uczucie ciągłego napięcia i rozdrażnienia, i łupostemczną. » której góruje znużenie, męcz-liwośe. osłabienie funkcji pamięciowych, a takie występują liczne Ookflmaici bij*v chondryczne.

treuroobru/owimic mózgu; nowoczesne metody neuroradiologiczne pozwalające oceniać strukturę, u niekiedy również funkcję mózgu; tomografia komputerowa (TK>. magnetyczny rezonans jądrowy (MKI). emisyjna tomografia komputerowa (HCAT) i(d

neuroleptyk = lek przeciw psychotyczny o zróżnicowanej budowie chemicznej.

niedorozwój umysłowy, syn. oligofrenii; nazwa zalecana pi ze/ WHO — upośledzenie umysłowe.

nerwlra liipocliondrycziui termin oznacza. u w obra/ie kłinic/nym nerwicy górują skargi hipochondryczne.

nerwica Jslnumia nic chnd/l o odrębny rodzaj nerwic, lecz o n. wywołaną urazem jalrogcnnym (-► jatropaiogcnia)

nerwlra lękowa; odmiana ncrwky. w której objawem górującym jest lęk sytuacyjny

(Min

nerwica narządowa, mc tliod/i o umierne arrwicy w narządzie. jako błędne należy uznać terminy’ „nerwica serca". ..nriwica żołądka" lip (judzi o psychopotkibne zabul ze o w somatyczne -> clmroby psychosomatyczne.

niepamięć

amnezja.

niepamięć srodt/rsnj utraty przytomności, np wa jest przykładem n.

iródemsowa. mmwiui cangrwd* fnrl»yn. hoMrufc obejmuje okres śpiączki lub jakościowych zaburzeń łwudaraałcl l uka paimęcro snxlczoM»wci

niepamięć następem (następował kaniu jRytaauwi lub ustąpieniu

v iw* y iii

stępuje me tylko

muc sensowa

po adzyv ubjaweoi lim Ws

-.—-w mydiDpatołogtCZuych (np po przeminięciu psychozy raba ć wywiana przez 1*7* nas.kmy stan afcklywny.

nerwlra natręctw. »yn n. z natręctwami, n aiuinkastyczna

niepamięć **stroma, tmnt toninuści lub wystąpienie znaczeniu rozpoznawszy *.

•MI mmrnidi. Obejmuje zdarzenia poprzedzające utratę przy ukow (owych zaburzeń świadomości, jest objawem o dużym zwlmrt in » orzecznictwie sądowo-psyehiatiyc/nym