BAROK - CHRONOLOGIA I PERIODYZACJA
Barok jako epoka historyczno-literacka obejmuje zasadniczo wiek XVII, chód korzeniami sięga końca XVI wieku, w niektórych zaś krajach trwa jeszcze w pierwszej połowie wieku XVIII.
Etap |
Europa |
Polska |
wczesny barok |
koniec XVI w.: pierwsze dziesięciolecia XVII w. tworzyli: Miquel Cervantes (autor Don Kichota), Lope de Vega (dramatopisarz), William Szekspir; powstały pomniki wczesnej architektury barokowej - kościół II Gesu w Rzymie; malował Caravaggio, rozwijała się włoska komedia dell'arte i opera (Claudio Monteverdi), które zdobyty olbrzymią popularność; tworzyli mistycy hiszpańscy - Teresa z Avila, Jan od Krzyża, których dzieła miały wpływ na sztukę i literaturę dojrzałego baroku |
1580-1620: Mikołaj Sęp Szarzyński napisał Sonety, pojawiły się utwory z kręgu tzw. poezji światowych rozkoszy autorstwa Hieronima Morsztyna i Szymona Zimo-rowica; działania kontrreformacyjne: rozwój szkół jezuickich, powstały indeksy ksiąg zakazanych |
rozkwit baroku |
XVII w.: Iworzyli znani artyści barokowi: malarze: Raul Rubens, Anton van Dyck, Diego Velazquez; architekci: Giovanni Lorenzo Bemini, Frence-sco Borromini; dramaturdzy: Pedro Calderon, Pierre Cor-neille; Molier, Jean Radne; filozofowie: Blaise Pascal; w poezji zwraca uwagę twórczość: G. Marina, L. de Gongory; rozwijały się charakterystyczne dla baroku prądy artystyczne - marinizm, kon-ceptyzm, gongoryzm; w 1635 r. została założona Akademia Francuska (ważny ośrodek kulturalny, miejsce kształtowania norm i gustów literackich) |
1620-1680: tworzyli Jan Andrzej i Zbigniew Morsztyn, Daniel Naborowski -j przedstawiciele nurtu dworskiego i Wacław Potocki -przedstawiciel nurtu sarmackiego; 1638 r. likwidacja ariańskiej Akademii Rakowskiej; 1658 r. ustawa o przymusowej zmianie wiary (w ciągu 3 lat arianie mieli przyjąć katolicyzm lub opuścić kraj) |
schyłek baroku tzw. późny barok |
koniecXVII — poł. XVIII w.: stopniowo pojawiły się nowe tendencje |
1680-1740: tzw. czasy saskie, kryzys kultury, pojawiły się nowe tendencje, zwłaszcza rokoko. |
czas trwania |
ok. 150 lat |
ok. 160 lat |