[ku* por/4dkowc lub mające postać rang mogą występów* • »xla n./moitycfc postaciach. W nic których badaniach pomiary mają charakter ilościowy. .de bczby zastępuj* rangami, po to by unikną skomplikowanych obbceeń albo by -..iJ liczeniom pożądaną postać Możemy na przykład dokonać pomiaru »zrr*ju , wagi w grapie uczniów i obliczyć korelację miedzy parami pomiarów Otrzymane pomiary możemy jednak zastąpić rangami i obliczyć korelacje miedzy parami rang W widu sytuacjach, w których posługujemy się metodami rangowanu. me ;oi możliwe uzyskanie pomiarów liczbowych, ponieważ zastosowane procedury pomu rowe nie pozwalaj4 na dokonanie porównań między poszczególnymi mierzonymi
elementami.
Na przykład kontrolerzy jakości pracy mogą uszeregować rangowo pracowni ków. Nauczyciele mogą uszeregować rangowo uczniów pod względem stopnia przystosowania społecznego. Doświadczeni koneserzy mogą uszeregować rangowo różne gatunki herbaty pod względem smaku, a sędziowie w konkursie piękności mogą uszeregować rangowo uczestniczki pod względem urody W takich wypadkach dane stanowią zbiory uporządkowanych numerów: pierwszy, drugi, trzeci. ..
iY-ty. Do celów obliczeniowych numery te zastępujemy liczbami 1.1 3___.V Przy
tej operacji zastępowania zawsze zakładamy równość przedziałów Zakładamy więc. że różnica między pierwszym elementem a drugim jesi taka sama jak różnica między elementem drugim a trzecim ud Założenie takie leży u podstaw wszelkich współczynników korelacji rangowej Ponieważ pomiar zmiennych psychologicznych wiąże się ze specyficznymi trudnościami, metody statystyczne przetwarzania danych rangowych są szczególnie interesujące dla psychologów
Aczkolwiek rangi od wielu lal stosuje się do badania korelacji, w ostatnich czasach cieszą się one szczególnym powodzeniem w odniesieniu do wielu innych zagadnień statystycznych Rangi stosuje się na przykład w testach porównujących dwie próby skorelowane lub niezależne, analogicznych do testu z. oraz do wielu rozmaitych innych celów. Testy takie określa się mianem nnparurtutryc:n\i h albo nuzakuiych od rozkładu. Zostały one omówione Jose szczegółowo u rozdziale 22. Metody korelacji rangowej zalicza się zazwyczaj do procedur nieparametrycznych.
453