ro/ni się »xl powyl«ej». lec/ można go wyprowadzić skortc/oncgo.
Ponieważ A\ C i L M ze m*K| wzajemnie skrzyżowane. nio/n., uproszczone reguły określania poprawnego składnika błędu. omówione w JT
1. Model stah. n > I. Żaden z badanych efektów nic jest skrze/„u czynnikiem losowym. W związku z tym poprawnym składnilia, badania wszystkich efektów jest .t£.
2. Ntodrl losnuv. n > I Wszystkie trzv cfektv elówne v:i vi... ,
nikiem losowym. Właściwym składnikiem błędu jest w tym przypal .-
Główny efekt kolumnowy jest skrzyżowany z dokładnie jednym ca losowym R Właściwym składnikiem błędu jest tu więc s;,. Podobnie ej,,-... efekt warstwowy jest skrzyżowany z dokładnie jednym czynnikiem Iow*;,*
R. co wskazuje, że właściwym składnikiem błędu jest tu Interakcja f .m
jest skrzyżowana z dokładnie jednym czynnikiem losowym R W zssjj/kjj tym właściwym składnikiem błędu jest w tym przypadku .v*, Interakcje F< C. R x L i R x C x L nie są skrzyżowane z żadnym czynnikiem I,k „-,r_ Właściwym składnikiem błędu jest w tym przypadku Ą,
17.8. Wzory do obliczania sum kwadratów
Tak jak poprzednio, do obliczania potrzebnych suin kwadratów stosujemy Wiednie wzory. Sumę wszystkich N pomiarów oznaczamy symbolem / Sumę wszystkich pomiarów z wierszy, otrzymana przez sumowanie po kratkach, a ru*-pnie po kolumnach i warstwach, oznaczamy symbolem T, Jeśli dane wyobraził:; sobie w postaci prostopadłościanu złożonego z pomiarów, to T, ozna,/a znajdujące się na jego krawędzi. Podobnie 7* r oznacza sumy otrzymane prr« sumowanie po wierszach i warstwach, a T / sumy otrzymane prze/ sumowań* p» wierszach i kolumnach.
Wielkości T„ . T,i \ T ,t są sumami otrzymanymi przez sumowanie w ofctf*
Prry
\MłW>
KoW**
Wahstwy
lvnjwJifJA /? * ( IsttJlAKttA /? X L lymtAKOA C x L
Pr/y « |H»m.a.ach w któdej kittce my *, ^ k
L
I
rtC
I
zifl
IslWAKCJA
! \ * C
1
fltf
si^
K C L
R C L
fttWKATSZ KRATCK X X Z X * **' " „ 1 II T V
R C L * ,.;
ni
Całkowita
a c
AT 1
1 nCI. |
R iTl |
_ T‘ N |
(I7.|) | |||
1 nRL |
Łr•• |
7* N |
(17.2) | |||
1 nRC |
T1 N |
(17.3) | ||||
1 |
i ’ nł.C |
R Zr\ |
1 nRL |
itk * |
7* S |
(17.4) |
'jil |
1 ' nLC |
M 1 T\ |
1 nRC |
tr: - |
T* S |
(17.5) |
J2., |
1 nlJt |
1 ’ nRC |
Ir1.* |
73 N |
(17.6) |
nC
Aczkolwiek niektóre z powyższych wzorów ^ / wyglądu dość zabite ich -ao-yr*amc jest naprawdę bardzo prosie i wymaga obliczania na podstawie dan\v.h tylko dnewKciu różnych członów, jak lo pokażemy na przykładzie w tustępnym podroż -dziale Najbardziej skomplikowanym wyTazcnicm spośród wszystkich jest wyrażenie du interakcji potrójnej, które czasami otrzymuje się w bardzo prosty sposób, odejmując <d całkowitej sumy kwadratów wszystkie pozostałe sumy kwadratów Czytelnik zechce równie/ zauważyć, że wzory dla klasyfikacji potrójnej przy n = 1 mo/na otrzymać bezpośrednio, wpisując n «= 1 do powyższych wzorów obliczeniowych
17.9. Przykład klasyfikacji trójczynnikowej
Tabela 17.6 przedstawia dane z ekspery mentu czynnikowego 2x3x2 W ckspe-rymeocic tym hodowano w różnych warunkach środowiskowych — 'wobodnych