CCF20081011014

34

różnych przekrojach optycznych. Zwiększono również zdolność rozdzielczą mikroskopu dzięki koncentracji światła laserowego na bardzo małym punkcie. Mikroskop ten ma duże zastosowanie w badaniach cytologicznych.

Mikroskopy optyczne różnego typu można podłączać do kamer telewizyjnych lub kamer wideo umożliwiających wyświetlanie obrazu na monitorze bądź pozwalających na rejestrację, a następnie odtwarzanie obrazu i dokładniejszą, wielokrotną obserwację.* Niekiedy urządzenia te łączy się z komputerem, który umożliwia szybszą interpretację wyników.

MIKROSKOP ELEKTRONOWY

W mikroskopie elektronowym rolę światła odgrywają wiązki elektronów o bardzo malej długości fali biegnących w wysokiej próżni. Rolę soczewek spełniają soczewki elektrostatyczne lub elektromagnetyczne. Obraz przedmiotu może być widoczny na specjalnym ekranie fluorescencyjnym lub fotografowany na płycie fotograficznej przez wmontowany w mikroskop aparat fotograficzny.

Długość fali elektronów rzędu lO^-IO'¹¹ cm wyrażana jest w Angstrcmach i waha się od 0,05 do 10 (A = l()'^S cm).

Zdolność rozdzielcza mikroskopu elektronowego jest o 100-500 razy większa niż mikroskopu świetlnego i wynosi 0,2-1 nm (Inm = 10"^; cm). Powiększenia uzyskiwane w mikroskopie elektronowym sięgają 2 000 000 razy, a przeciętnie wynoszą kilkaset tysięcy razy.

W mikroskopii elektronowej nie stosuje się szkiełek przedmiotowych, tylko specjalne, cienkie błony. Z badanego obiektu sporządza się, za pomocą u Itrami krotomu, specjalne skrawki o grubości kilkuset nm. Pojedyncza komórka bakteryjna może być skrawana na 5 lub więcej skrawków. Istnieją różne techniki sporządzania preparatów, np. cieniowanie metalem lub barwienie negatywne. Metody wypróbowane dla jednych mikroorganizmów zawodzą przy badaniu innych. Metody sporządzania preparatów z komórek prokariotycznych i eukariotycznych różnią się zasadniczo.

Mikroskop elektronowy rozszerza znacznie możliwości obserwacji organizmów mniejszych od bakterii, a więc wirusów oraz struktur we wn ą t rzk o i nó r k o w y cli.

Pewne ograniczenia obserwacji w mikroskopii elektronowej wynikają z faktu, że badany obiekt umieszczony jest w próżni, dlatego też nie można obserwować żywych komórek. Ponadto, ponieważ przedmiot badany musi być suchy, stosowane zabiegi suszenia mogą zmieniać cechy morfologiczne. Kłopoty z przygotowaniem preparatów, szczególnie konieczność sporządzania bardzo cienkich skrawków, wynikają z tego, że wiązki elektronów mają bardzo

małą przenikliwość (penetrację). Poważny problem stanowili także artefakty.

, Dlatego leż często zachodzi potrzeba porównania obrazu danego obiektu w ; różnych typach mikroskopów. Wymaga to dużego doświadczenia badawczego.

Mikroskopem przyszłości jest z pewnością mikroskop akustyczny, skonstruowany w 1979 roku. W mikroskopie tym falc świetlne zostały zastąpione przez fale dźwiękowe. Sądzi się, że wykorzystując najnowsze zdobycze w akustyce, jak i w innych dziedzinach nauki, zdolność rozdzielcza tego mikroskopu może dojść do 1-2 nm.

HODOWLA DROBNOUSTROJÓW W WARUNKACH LABORATORYJNYCH

POŻYWKI

’iV

'V

Badanie i obserwacja drobnoustrojów w warunkach sztucznych, laboratoryjnych są możliwe dzięki hodowli mikroorganizmów na pożywkach zwanych inaczej podłożami.

Wzrost i rozwój drobnoustrojów na pożywkach pozwala na wyosobnienie ■j czystych kultur, na prowadzenie badań morfologicznych, fizjologicznych,

5    biochemicznych, diagnostycznych oraz wszelkiego rodzaju hodowli $ doświadczalnych.

' Pożywka będąca mieszaniną roztworów odpowiednio dobranych § składników powinna spełniać określone warunki, to znaczy zapewnić •| odpowiednią ilość składników pokarmowych (energetycznych i budulcowych), a także niekiedy zawierać określone czynniki wzrostowe.

6    Wszystkie te związki powinny występować jednocześnie i to w formie przyswajalnej. Do zapewnienia wzrostu drobnoustrojów pożywka powinna mieć odpowiednie ciśnienie osmotycznc i odczyn pH. Także pozostałe

• . parametry hodowli takie, jak temperatura czy natlenienie należy odpowiednio | dobrać.

Duże zróżnicowanie wymagań pokarmowych spowodowało, że nie ma uniwersalnych pożywek dla wszystkich drobnoustrojów.