35
34
różnych przekrojach optycznych. Zwiększono również zdolność rozdzielczą małą przenikliwość (penetrację). Poważny problem stanowią także artefakty, mikroskopu dzięki koncentracji światła laserowego na bardzo małym punkcie, i Dlatego też często zachodzi potrzeba porównania obrazu danego obiektu w Mikroskop ten ma duże zastosowanie w badaniach cytologicznych. różnych typach mikroskopów. Wymaga to dużego doświadczenia badawczego.
Mikroskopy optyczne różnego typu można podłączać do kamer ' Mikroskopem przyszłości jest z pewnością mikroskop akustyczny, telewizyjnych lub kamer wideo umożliwiających wyświetlanie obrazu na skonstruowany w 1979 roku. W mikroskopie tym fale świetlne zostały
monitorze bądź pozwalających na rejestrację, a następnie odtwarzanie obrazu i zastąpione przez fale dźwiękowe. Sądzi się, że wykorzystując najnowsze
dokładniejszą, wielokrotną obserwację, Niekiedy urządzenia te łączy się z zdobycze w akustyce, jak i w innych dziedzinach nauki, zdolność rozdzielcza
komputerem, który umożliwia szybszą interpretację wyników. tego mikroskopu może dojść do I -2 nm.
W mikroskopie elektronowym rolę światła odgrywają wiązki elektronów o bardzo malej długości fali biegnących w wysokiej próżni. Rolę soczewek spełniają soczewki elektrostatyczne lub elektromagnetyczne. Obraz przedmiotu może być widoczny na specjalnym ekranie fluorescencyjnym lub fotografowany na płycie fotograficznej przez wmontowany w mikroskop aparat fotograficzny.
Długość lali elektronów rzędu lO^-IO'11 cm wyrażana jest w Angstrcmach i waha się od 0,05 do 10 (A = I0'8 cm).
Zdolność rozdzielcza mikroskopu elektronowego jest o 100-500 razy większa niż mikroskopu świetlnego i wynosi 0,2-1 nm (łnm = 10"9 cm). Powiększenia uzyskiwane w mikroskopie elektronowym sięgają 2 000 000 razy, a przeciętnie wynoszą kilkaset tysięcy razy.
W mikroskopii elektronowej nic stosuje się szkiełek przedmiotowych, tylko specjalne, cienkie błony. Z badanego obiektu sporządza się, za pomocą ultramikrotomu, specjalne skrawki o grubości kilkuset nm. Pojedyncza komórka bakteryjna może być skrawana na 5 lub więcej skrawków. Istnieją różne techniki sporządzania preparatów, np. cieniowanie metalem lub barwienie negatywne. Metody wypróbowane dla jednych mikroorganizmów zawodzą przy badaniu innych. Metody sporządzania preparatów z komórek prokariotycznych i eukariotycznych różnią się zasadniczo.
Mikroskop elektronowy rozszerza znacznie możliwości obserwacji organizmów mniejszych od bakterii, a więc wirusów oraz struktur wewnątrzkomórkowych.
Pewne ograniczenia obserwacji w mikroskopii elektronowej wynikają z faktu, że badany obiekt umieszczony jest w próżni, dlatego też nie można obserwować żywych komórek. Ponadto, ponieważ przedmiot badany musi być suchy, stosowane, zabiegi suszenia mogą zmieniać cechy morfologiczne. Kłopoty z przygotowaniem preparatów, szczególnie konieczność sporządzania bardzo cienkich skrawków, wynikają z tego, że wiązki elektronów mają bardzo
2
Badanie i obserwacja drobnoustrojów w warunkach sztucznych, laboratoryjnych są możliwe dzięki hodowli mikroorganizmów na pożywkach | zwanych inaczej podłożami.
Wzrost i rozwój drobnoustrojów na pożywkach pozwala na wyosobnienie l; czystych kultur, na prowadzenie badań morfologicznych, fizjologicznych, Ą biochemicznych, diagnostycznych oraz wszelkiego rodzaju hodowli doświadczalnych.
I Pożywka będąca mieszaniną roztworów odpowiednio dobranych f składników powinna spełniać określone warunki, to znaczy zapewnić : odpowiednią ilość składników pokarmowych (energetycznych i ’ budulcowych), a także niekiedy zawierać określone czynniki wzrostowe.
■ Wszystkie te związki powinny występować jednocześnie i to w formie * przyswajalnej. Do zapewnienia wzrostu drobnoustrojów pożywka powinna mieć odpowiednie ciśnienie osmotycznc i odczyn pH. Iakże pozostałe parametry hodowli takie, jak temperatura czy natlenienie należy odpowiednio : dobrać.
Duże zróżnicowanie wymagań pokarmowych spowodowało, żc nie ma 'ł uniwersalnych pożywek dla wszystkich drobnoustrojów.