CCF20091008075

Rozdział XIII

WILGOTNOŚĆ OPTYMALNA

1. Wprowadzenie

(Wilgotnością optymalną nazywamy taką wilgotność, przy której w danych warunkach ubijania można osiągnąć największe zagęszczenie gruntu, a więc uzyskuje on maksymalną gęstość, objętościową szkieletu gruntowego.

W trakcie laboratoryjnych badań wilgotności optymalnej danego gruntu określa się więc ilość -wody, jaką należy użyć podczas zagęszczania tego gruntu, aby uzyskał on największe zagęszczenie. Badania tego typu wykonuje się przede wszystkim przy zagęszczaniu gruntów pod nawierzchnie drogowe, lotniska, boiska itp.

2. Sprzęt pomocniczy ^{1 2 3 4}

Ryc. 54. Schemat aparatu Proctora z ubijaldem (wg PN-38/B-04481): 1 — podstawa, 2 — cylinder, 3 — kołnierz, 4 — śruby dociskowe, 5 — ubijak

5.    Łopatka do mieszania i nakładania gruntu.

6.    Naczynie o objętości 8-10 dm³, szczelnie zamykane.

7.    Linijka stalowa długości 25-30 cm z ostrą krawędzią.

8.    Parowniczki lub naczynka wagowe do oznaczania wilgotności.

Tab. 34. Podstawowe wymiary cylindrów do oznaczania wilgotności optymalnej

(wg PN-88/B-04481)

Typ cylindra	Wymiary
	V, dm^3	średnica wew. Dw, mm	średnica zew. Di, mm	h.
Maty	1 ± 0,003	112,8 ±0,2	120 ± 0,5	100 ± 0,2
Duży	2,2 ± 0,006	152,4 ± 0,2	162 ± 0,5	120,6 ± 0,2

Tab. 35. Podstawowe wymagania dla ubijaków

(wg PN-88/B-04481)

Typ ubijaka	Masa ubijaka mu, kg	Wysokość opuszczania H, mm	Średnica ubijaka d, mm	Typ cylindra stosowanego do badania
Lekki	2,5 ± 0,005	320 ± 1	50,8 ± 0,2	mały
			76,8 ± 0,2	duży
Ciężki	4,5 ± 0,005	480 ± 1	50,8 ± 0,2	mały
			76,8 6 0,2	duży

3. Przebieg badania

1.    Próbkę gruntu przeznaczoną do badań suszy się na powietrzu. Masa próbki w stanie powietrznosuchym powinna wynosić 2,5-3 kg na 1 dm³ objętości cylindra użytego do badania.

2.    Według tabeli 36 dobiera się wariant badań (metody I—IV) w zależności od warunków, w jakich grunt będzie pracował.

3.    Wysuszoną na powietrzu próbkę rozdrabnia się za pomocą tłuczką z nakładką gumową i przesiewa. przez_sito. o odpowiednim wymiarze boku oczek (p. tab. 36).

4.    Pozostałość ną sicie waży się i oznacza jej procentową zawarto.ść_w_próbce—

5.    Do przesianej próbki dolewa się wodę destylowaną (lub wodę o składzie zbliżonym do wody gruntowej na danym obszarze badania) w ilości 60 cm³ dla gruntów niespoistych (sypkich) i 100-150 cm³ dla gruntów spoistych, licząc na 1 dm³ objętości użytego cylindra. Próbkę z wodą miesza się starannie.

6.    Próbkę umieszcza się w szczelnie zamkniętym naczyniu na co najmniej 15 godzin.

7.    Waży_się pusty cylinder z podstawą, ale bez kołnierza.

3. Ustala się objętość cylindra (bez kołnierza).

163

1

   Aparat do zagęszczania (aparat Proctora) — ryc. 54 — o wybranej wielkości cylindra i ubijaka (tab. 34 i 35).

2

   Sita o bokach oczek kwadratowych 6 i 10 mm.

3

   Parownica duża średnicy około 25 cm.

4

   Tłuczek z nakładką gumową.