W termodynamice technicznej rzadko mamy do czynienia z czyn nikami w postaci czystych gazów jednoskładnikowych. Najczęściej spotyka się różne mieszaniny gazów, np. powietrze czy spaliny.
Zgodnie z prawem Daltona każdy z gazów doskonałych wchodzą cych w skład mieszaniny zachowuje się tak, jakby w całej objętości nil było innych gazów, i wywiera przy tym ciśnienie, zwane ciśnienien cząstkowym. Całkowite ciśnienie panujące w mieszaninie gazów dosko nałych jest równe sumie ciśnień cząstkowych.
Skład mieszaniny gazów można opisać za pomocą następującyc wielkości:
• udziału masowego składnika i (gdzie: i = 1, 2, 3...)
)
■
Ostatnia zależność stanowi wniosek wynikający bezpośrednio z prawu Avogadra, zgodnie z którym udział molowy gazu doskonałego w mieszaninie jest równy jego udziałowi objętościowemu.
Sposób wyprowadzania wzorów do przeliczania udziałów martwych mieszaniny gazów na udziały objętościowe podano w przy-l' ludzie 3.3.
/godnie z definicją, udziały masowe, molowe i objętościowe spełnili ją następujące zależności
i i i
Rozpatrzmy układ o objętości V, do którego doprowadzono trzy (i.n/.y doskonałe o masach odpowiednio m3, m2 i m3 (rys. 3.6a). Po
9t =
W;
m
gdzie: — masa składnika i,
m — masa mieszaniny;
• udziału molowego składnika i
m1, \tf P, T |
m2,V2 PJ |
W]iV3>P< T |
A = ^ |
t>) | |||||||
n |
V-V1+V2+V3 |
V |
V |
1/ | ||||
gdzie: nt — liczba moli składnika i, |
iii-m1+m2+m3 |
m1 |
+ |
m2 |
+ |
m2 | ||
n — całkowita liczba moli mieszaniny; |
P-P1+P2+Ó3 |
Pi |
P2 |
P3 | ||||
• udziału objętościowego składnika i |
r |
T |
T |
T |
r; =
H yn. 3.6. Układ zawierający trzy gazy: a) przed wymieszaniem, b) po wymieszaniu
gdzie: Vi
objętość, jaką wypełniłby składnik i pod ciśnienien równym całkowitemu ciśnieniu mieszaniny,
V — całkowita objętość zajmowana przez mieszaninę. Zależności między powyższymi wielkościami są następujące:
r; =
9t
riMt
Z r,Mt!
Pt = ri
odczekaniu pewnego czasu, niezbędnego na całkowite wymieszanie, mierzono, że ciśnienie mieszaniny gazów wynosi p, a jej temperatura T. Po wymieszaniu każdy z trzech składników zajmuje objętość V (rys. I <>/>), ma temperaturę T i ciśnienie pt, wynikające z równania stanu gazu
PiV= miRiT
Jeśli dodamy do siebie stronami trzy równania stanu napisane dla li/ech składników mieszaniny, otrzymamy w wyniku
Pi V+P2 V+P3 V= m1R1 T+m2R2T+m3R3T
57
56