CCF20100206007

1. Trochę historii

KSZTAŁT KOMÓRKI JEST W ISTOTNYM STOPNIU POCHODNĄ JEJ FUNKCJI

Ogólnie można powiedzieć, że przeciętna komórka „zmierza” do kształtu optymalnego z fizycznego punktu widzenia, czyli kulistego, co daje w tkankach formy o powierzchniach izodia-metrycznych, np. część komórek miękiszowych i nabłonkowych (kształt izodiametryczny oznacza. źc powierzchnie boczne komórek są zasadniczo takie same —jak kostka do gry). Oczywiście w pewnych warunkach taki kształt może nie być wcale korzystny, np. tam gdzie w otoczeniu jest

Oj

mało tlenu (pomyśl, dlaczego?). Zwykle jednak rodzaje bryły są istotną pochodną funkcji komórek (por. Ryc. 4). Pamiętaj o tym analizując budowę tkanek i narządów. Ze wzglę^ du na obecność ściany komórkowej u roślin kształty są za

sadniczo stałe, natomiast u zwierząt mogą ulegać znacznym zmianom

Ryc. 4.

Kształty różnych komórek (spróbuj odgadnąć, jakie to komórki?). Rycina animowana komputerowo przez ucznia.

Ćwiczenie: 1. Sporządź tabelkę zestawiającą elementarne cechy komórek Pro- i Eukariotycznych

wg wzoru. Podkreśl te najbardziej uniwersalne (w ostatniej kolumnie).

2. Sporządź kilka preparatów nietrwałych, tzw. wodnych. Możesz na wyczyszczone szkiełko podstawowe nanieść kroplę wody i włożyć np. liść moczarki kanadyjskiej albo trzykrotki. Przykrywając preparat szkiełkiem nakrywkowym pamiętaj o tym aby nie zamknąć pęcherzyków powietrza, ponieważ będą utrudniały Ci obserwację (jak tego dokonać pokaże nauczyciel).

Cecha	Procaiyota	Eucaryota			Funkcje podstawowe
		rośliny	grzyby	zwierzęta 4
0 1. Ściana komórkowa	+	+	+	—	ochrona, usztywnianie i oddzielanie od środowiska
2. Błona komórkowa	-ł-		-F	-f	Oddufba 0jfr,u/2 i .uCL 'yJorloj-H
					10 ‘
3 .......
			%

11