CCF20100206045

3. Kariokinezy

Mitoza jest prostym podziałem składającym się z jednego cyklu: A->B->C->D> (por. podpunkty wyżej). Mejoza składa sie z dwóch cykli (różniących się od siebie!), które realizowane są

wg ogólnego scenariusza: A₁—»    Cj-»    Ai~®2~* ^2“* ^2*

3.1. Mitoza

MITOZA JEST NAJPOWSZECHNIEJSZYM TYPEM PODZIAŁU JĄDRA KOMÓRKOWEGO

Mitoza jest procesem charakterystycznym dla komórek eukariotycznych i tylko nieliczne, wyspecjalizowane nie mogą w ten sposób się dzielić, np. bezjądrzaste erytrocyty ssaków, neurony zwierząt wyższych. Ma zawsze charakter pośredni ponieważ materiał genetyczny „pakowany” jest w chromosomy i rozdzielany przez wrzeciono kariokinctyczne. Przebiega zasadniczo tak samo u wszystkich organizmów (zastanów się, co to oznacza z punktu widzenia rozważań o ewolucji?). Do cech charakterystycznych tej kariokinezy należy zaliczyć to, że:

1.    Składa się z jednego cyklu podziałowego;

(2*

Pj

2.    Zwykle zachodzi w komórkach somatycznych:

©

3. Z jednego jądra pierwotnego powstają dwa jadra potomne:

4. Nie zmienia liczby chromosomów w jądrach potomnych, oznacza to, że jeśli komórka macierzysta miała 2n=46 chromosomów, to komórki potomne będą miały każda po 2n=46 chromosomów, a jeśli będzie miała n=14, to każda potomna także będzie miała n=14 (por. Ryc. 28). Dzięki temu możliwy jest np. wzrost organizmu w drodze proliferacji komórek, albo zwiększenie liczby osobników (w przypadku jednokomórkowców eukariotycznych). Jednocześnie pozwala na utrzymanie stałej liczby chromosomów w każdej komórce potomnej. Przykładowo:

MITOZA

każda komórka diploidalnego (2n) organizmu musi posiadać taki sam podwójny genom (wyjątek stanowią komórki rozrodcze i zarodniki, ale o nich trochę później).

Ryc. 28.

-■ - ■ ^ n ■
- 11 ^1	c

Zmiany ilości materiału genetycznego w dzielącej się mito-tycznie komórce diploidalnej (n — liczba chromosomów, c — ilość cząsteczek DNA).

Czas teraz na wyjaśnienie bardzo ważnych, ale też trudnych do zrozumienia skrótów⁷ i terminów, które pojawiły się już kilkakrotnie: n — haploidalność oraz 2n — diploidalność. Zacznij

my od przypomnienia, że n oznacza komórkę (lub cały organizm) posiadającą tzw. haploidalny garnitur chromosomowy, albo inaczej — posiadającą pojedynczy genom. Określenie 2n oznacza, że komórka lub cały organizm w każdej swojej komórce somatycznej posiada, tzw. diploidalny garnitur chromosomowy. Innymi słowy ma dwie kopie informacji genetycznej czyli podwójny genom. Nie jest to to samo, co dwa komplety informacji genetycznej. Dlaczego w takim jądrze

49