CCI20111111111

Opór wewnętrzny lampy Q_a jest stosunkiem przyrostu napięcia anodowego AU_a w woltach do wywołanego nim przyrostu prądu anodowego Al_a w amperach przy stałym (niezmiennym) napięciu siatki U_s, czyli

a

(8-2)

Opór wewnętrzny wyraża się w £1 lub kQ, wartość jego zależy od rozmiarów i wzajemnego odstępu elektrod lampy. W triodach wartość jego wynosi od kilkuset omów do kilkudziesięciu kiloomów. Wartość oporu wewnętrznego można wyznaczyć z charakterystyk anodowych lampy (rys. 8-9). Np. dla charakterystyki U_s = — 2 V i dla I_a = 4 mA przyrost napięcia anodowego A U_a = — 40 V spowoduje zmianę prądu anodowego z 4 mA do 8,7 mA, czyli Al_a = 8,7 —4 = 4,7 mA, opór wewnętrzny

Współczynnik amplifikacji (wzmocnienia) K_a wykazuje, jaki jest wpływ zmian napięcia siatki na napięcie anody przy zachowaniu niezmiennego prądu anodowego. Aby obliczyć współczynnik K_a, należy wyznaczyć dla danego punktu pracy lampy stosunek zmiany napięcia anodowego AU_n potrzebnej do skompensowania małej zmiany napięcia siatki A17_S, aby prąd anodowy I_a pozostał bez zmiany, czyli

(8-3)

AUa    t

K_a = -^j—;    przy I_a = const.

Współczynnik wzmocnienia wyraża się w V/V, można go wyznaczyć z charakterystyk anodowych triody. Np. dla punktu pracy lampy A (rys. 8-9) U_a = 120 V, U_s = -2 V, l_a = 7,8 mA. Z punktu A prowadzimy prostą równoległą do osi odciętych i przecięcia w punkcie B z najbliższą sąsiadującą charakterystyką anodową dla napięcia siatkowego U_s = — 4 V. Odcinek AB przedstawia wartość AU_a = 40 V, AU_S = — 2 —(—4) = 2 V, współczynnik wzmocnienia triody

Współczynnik wzmocnienia triod waha się w granicach od 3 do 100 V/V, wartość jego zależy od konstrukcji lampy.

Współczynnik wzmocnienia wyraża bardzo istotną właściwość lampy, która umożliwia wykorzystanie triody jako urządzenia wzmacniającego. Mała zmiana napięcia na siatce, jak podano w ostatnim przykładzie AU_S = 2 V, przy tym samym prądzie anodowym wywołuje dwudziestokrotną zmianę napięcia anodowego AU_a = 40 V.

Pomiędzy poznanymi trzema parametrami triody (współczynnikiem wzmocnienia K_a, nachyleniem charakterystyki S_a i oporem wewnętrznym triody Q_u) zachodzi zależność

istotnie po podstawieniu S_a

Ką Sa o„

A l_a

(8-4)

AU.

I Qa

AU_a

Ala

otrzymamy

AI_a . AUa ₌ ĄUa AU_s ' AI_a AU_S

Zależność ta jest znana pod nazwą równania wewnętrznego lampy. Mając dane dwa parametry lampy, z zależności tej można

obliczyć wartość trzeciego.

8.4. Lampy próżniowe o większej liczbie elektrod

Praca triody w urządzeniach radiotechnicznych wykazuje szereg braków, których przyczyną jest:

1)    znaczna pojemność między elektrodami lampy (anoda-siatka tworzą swego rodzaju kondensator). Pojemność ta może spowodować w obwodzie lampy niepożądane oscylacje;

2)    mały współczynnik wzmocnienia;

3)    mały opór wewnętrzny.

Usunięcie tych wad można uzyskać przez wprowadzenie do lampy dodatkowej elektrody pomiędzy anodę a siatkę sterującą. Ta dodatkowa elektroda, zwaną siatką ekranującą, ma za zadanie ekranowanie elektrostatyczne anody od katody i siatki. Siatka ekranująca w normalnych warunkach pracy ma stały potencjał dodatni. Lampa taka nazywa się tetrodą. Wprowadzenie siatki

223