stem obciążenia napięcie prądnicy będzie malało. Jest to spowodowane spadkiem napięcia na oporze wewnętrznym prądnicy Rw, na który składają się opory w uzwojeniu twornika, komutacji oraz styku szczotek, a zatem
U = E-RWI
przy biegu jałowym (1 = 0); U = E.
Zależność zmian napięcia od obciążenia prądnicy, czyli U = f(I) nazywa się charakterystyką zewnętrzną prądnicy (rys. 12-11).
Chcąc utrzymać stałe napięcie na zaciskach prądnicy, w miarę wzrostu obciążenia należy odpowiednio regulować natężenie prądu w obwodzie wzbudzenia prądnicy.
+
wnętrzna prądnicy bocznikowej
Eys. 12-12. Schemat połączeń prądnicy bocznikowej z uzwojeniem kompensacyjnym:
D-C — uzwojenie elektromagnesów, H-G — 'uzwojenie kompensacyjne
o
Obce wzbudzenie stosowane jest tylko w prądnicach prądu stałego służących do specjalnych celów.
b) W prądnicach samowzbudnych uzwojenie elektromagnesów jest zasilane z twornika prądnicy. Ze względu na układ połączeń uzwojenia elektromagnesów i twornika rozróżnia się prądnice: bocznikowe, szeregowe i szeregowo-bocznikowe.
Na rys. 12-12 przedstawiony jest schemat samowzbudnej prądnicy bocznikowej. Uzwojenie elektromagnesów tworzy odgałęzienie równoległe (bocznikowe C—D) lo obwodu (A—B) twornika prądnicy. Po wprawieniu w ruch prądnicy pojawi się prąd w uzwojeniu elektromagnesów prądnicy, ale jedynie *v przypadku istnienia w rdzeniu elektromagnesów magnetyzmu szczątkowego i w przypadku właściwego sposobu przyłączenia uzwojenia elektro
+
Rys. 12-14. Schemat połączeń prądnicy szeregowej
magnesów z zaciskami twornika. Wówczas słabe pole magnetyzmu szczątkowego wznieci w tworniku małą s.em. Pod wpływem tej s.em. w obwodzie wzbudzenia popłynie początkowo słaby prąd, który wywoła w elektromagnesach strumień magnetyczny o tym samym zwrocie, co i strumień szczątkowy. Na skutek wzrostu strumienia magnetycznego nastąpi wzrost s.em., co z kolei spowoduje wzrost prądu w obwodzie wzbudzenia, a więc i wzrost s.em. W ten sposób można doprowadzić prądnicę do napięcia znamionowego.
299-