Ponadto w instalacjach przeznaczonych do różnych celów wykonuje się osobne obwody do źasilania silników, oświetlenia i aparatów grzejnych.
Instalacje muszą być wykonane z zachowaniem obowiązujących przepisów bezpieczeństwa przewidzianych normami PN/E. Przekroje przewodów muszą być obliczone na odpowiedni spadek napięcia i sprawdzone na nagrzewanie. Bezpieczniki są dostosowane do przekroju przewodów instalacji.
17.4. Rozdział energii w zakładach przemysłowych. Rozdzielnie
W większych zakładach przemysłowych rozdział energii elektrycznej może dokonywać się na napięciu wysokim i na napięciu niskim. Przy tym odbiorniki o dużych mocach najczęściej są zasilane bezpośrednio z sieci zakładowej wysokiego napięcia. Odbiorniki mniejszych mocy zasila się z sieci zakładowej niskiego napięcia przyłączonej do zakładowej stacji transformatorowej obniżającej napięcie.
W zakładach przemysłowych stosuje się różne układy sieci niskiego napięcia, np. sieć promieniową. W układzie tym poszczególne odbiorniki są zasilane oddzielnymi liniami ze stacji transformatorowej obniżającej napięcie.
Zaletą tego układu jest niezależność pracy poszczególnych odbiorników; wadą — znaczny koszt ze względu na duże ilości przewodów do. budowy linii.
Przykładem innego rozwiązania układu zasilającego może być sieć magistralna. W tym układzie ze stacji transformatorowej wyprowadza się kilka głównych linii — magistral zasilających szereg odbiorników położonej w pobliżu linii. Układ ten stosuje się najczęściej w halach fabrycznych o dużej ilości maszyn napędzanych (obrabiarek).
Wadą tego układu jest mniejszy stopień pewności ruchu, ponieważ w wypadku uszkodzenia magistrali następuje unieruchomienie znacznej ilości maszyn napędzanych; zaletą — niższy koszt wykonania całej instalacji.
W instalacjach przemysłowych stosuje się trzy rodzaje urządzeń rozdzielczych:
a) Tablice (tabliczki) rozdzielcze, na których umieszcza się bezpieczniki lub wyłączniki samoczynne, podobnie jak w instalacjach mieszkaniowych.
b) Duże tablice rozdzielcze, na których od strony przedniej umieszcza się dźwignie napędów wyłączników, przyrządy pomiarowe, przyrządy sterownicze, z tyłu zaś umieszcza się bezpieczniki i inne aparaty rzadziej obsługiwane.
c) Rozdzielnie skrzynkowe — w tego rodzaju rozdzielniach stosuje się zasadę osłonięcia każdego aparatu wchodzącego w skład rozdzielni. Osiąga się to przez zastosowanie skrzynek żeliwnych, blaszanych lub prasowanych z materiału izolacyjnego. Poszczególne skrzynki są przeznaczone dla różnych aparatów — bezpieczników, wyłączników itp. Rozmiary skrzynek są znormalizowane, umożliwia to zestawienie całej rozdzielni z wymaganej liczby elementów. Zaletą rozdzielni skrzynkowych jest przejrzystość ich składu i niewielka ilość miejsca zajmowanego.
17.5. Spadek napięcia w przewodach instalacji
W każdej instalacji elektrycznej dąży się do tego, aby odbiorniki energii elektrycznej były po ich włączeniu pod napięciem znamionowym. W przewodach łączących odbiornik energii z jej źródłem zachodzą, jak wiadomo, spadki napięcia. Źródło energii (elektrownia, podstacja transformatorowa) ma napięcie wyższe od znamionowego odbiorników o tyle, aby pokryć spadki napięcia w poszczególnych częściach sieci łączącej odbiorniki ze źródłem napięcia. Na te spadki napięcia przewiduje się w instalacji wewnętrznej (od odbiornika do pionu) 2 do 3%, w pionie 2 do 3%, w przyłączu 1 do 1,5%, w sieci do 6%. Przekroje poszczególnych części instalacji muszą być tak dobrane, aby występujące w nich spadki napięcia nie przekroczyły dopuszczalnych. Wyznaczmy spadek napięcia, jaki zachodzi w przewodach łączących źródło energii z odbiornikiem pobierającym prąd stały o natężeniu I ampe-rów, jeżeli opór jednego przewodu wynosi R omów.
AU — 2 RI
(17-1)
Na rys. 17-4 przedstawiono ten obwód za pomocą schematów dwu- i jednoliniowego. Spadek napięcia w obu przewodach wyniesie
385
25 Elektrotechnika