CCI20111111196

korozją, o przekrojach od 35 do 70 mm². Przewody uziemiające i uziomy wykonuje się z zespołów drutów lub taśm stalowych. Przewody uziemiające muszą być zabezpieczone przed uszkodzeniami mechanicznymi na wysokości do 1,5 m nad powierzchnią ziemi i 20 cm pod powierzchnią ziemi. Wykonanie całości instalacji piorunochronnej musi być zgodne z odpowiednimi przepisami.

17.8. Bezpieczeństwo pracy przy obsłudze urządzeń elektrycznych

Coraz szersze wykorzystanie energii elektrycznej w życiu współczesnym powoduje wzrost liczby osób stykających się bezpośrednio z urządzeniami elektrycznymi, a przez to i wzrost nieszczęśliwych wypadków przy korzystaniu z odbiorników energii elektrycznej i przy obsłudze urządzeń elektrycznych.

Przepływ prądu przez ciało człowieka może być bardzo groźny w swych skutkach i niestety często bywa lekceważony. Wypadki śmiertelne przy porażeniach prądem elektrycznym są wielokrotnie częstsze niż przy jakichkolwiek innych wypadkach przy pracy. Szkodliwy wpływ prądu na organizm ludzki może przejawić się w działaniach" cieplnym i fizjologicznym. Stopień niebezpieczeństwa, jaki powoduje przepływ prądu przez organizm ludzki, zależny jest od natężenia i częstotliwości prądu, od drogi jego przepływu, jak również od czasu trwania przepływu.

Ilość wydzielonego ciepła przy przepływie prądu przez ciało człowieka zależy od kwadratu natężenia prądu, od czasu trwania przepływu i od oporu tych części ciała ludzkiego, przez które prąd przechodzi.

Działania cieplne prądu wywołują bardzo dotkliwe poparzenia, a nawet zwęglenia, powstające najczęściej na skutek łuku elektrycznego, jeżeli ciało człowieka lub jego część znajdują się w zasięgu działania łuku. Przy dłużej trwającym przepływie prądu działania cieplne prowadzą do częściowego lub całkowitego zniszczenia i rozkładu komórek organizmu, a powstające przy tym rany są nieraz bardzo głębokie, mogą nawet spowodować śmierć lub trwałe kalectwo. Ponadto na skutek rozkładu tkanek może nastąpić zatrucie organizmu i śmierć dopiero w kilka dni po wypadku.

Szczególnie groźne są zmiany fizjologiczne, jakie występują pod wpływem działania prądu na ośrodki systemu nerwowego. Oddziaływanie prądu elektrycznego na system nerwowy polega, między innymi, na ścinaniu się ciał białkowych tkanki nerwowej przy podwyższaniu się temperatury. Niekiedy u wyratowanych pozostają trwałe skutki, które przypisać można działaniu prądu na system nerwowy, np. zmniejszona zdolność reagowania na bodźce zewnętrzne, zakłócenia świadomości i zmysłu równowagi, częściowy paraliż, częściowa utrata mowy, słuchu itp. Oddziaływanie prądu na system nerwowy powoduje utratę kontroli porażonego nad działalnością mięśni oraz skurcz mięśni, wskutek czego porażony nie może się oderwać od przewodu czy jakiejś części urządzenia elektrycznego. Zjawisko to powstaje nawet przy niewielkich natężeniach prądu, rzędu 0,015 A.

Bardzo groźne dla życia porażonego jest oddziaływanie prądu elektrycznego na serce; powoduje ono nieregularną działalność serca oraz tzw. migotanie komór sercowych, kończące się przeważnie śmiercią porażonego.

Najistotniejszym czynnikiem, powodującym takie czy inne oddziaływanie prądu elektrycznego na organizm ludzki, jest wartość jego natężenia, która zależy, zgodnie z prawem Ohma, od oporu ciała ludzkiego i od napięcia. Należy zaznaczyć, że opór ciała ludzkiego jest bardzo zmienny i zależy od szeregu czynników — nawilgocenie, powierzchnia styku skóry z elektrodą, zgrubienie i zro-gowacenie naskórka. Orientacyjnie do obliczeń przyjmuje się 1000 £1 jako średnią wartość oporu wewnętrznego ciała ludzkiego.

Wobec zmienności oporu ciała różne napięcia mogą wywołać to samo natężenie prądu, a przez to i takie same skutki. Pojęciem więc napięcia bezpiecznego należy posługiwać się bardzo ostrożnie.

Obok wartości natężenia prądu na porażenia ma wpływ również czas trwania jego przepływu. Minimalny czas przepływu prądu mogący spowodować porażenie śmiertelne wynosi 0,2 s.

Szczególnie niebezpieczne jest działanie prądu przemiennego o częstotliwości 50 Hz (częstotliwość niebezpieczna ze względu na migotanie komór serca) — natężenie tego prądu od 0,075 A do. 0,1 A powoduje porażenie śmiertelne.

393