Tablica 17-3
Stopień 'niebezpieczeństwa porażenia |
Wymagany stopień i rodzaj ochrony przeciwporażeniowej | |
stopień |
rodzaj | |
0 — brak niebezpieczeństw porażenia |
— |
Wymagań nie ma |
1 — warunkowy brak niebezpieczeństwa porażenia |
1 |
Ochrona podstawowa |
2 — niebezpieczeństwo porażenia |
2 |
Ochrona podstawowa oraz ochrona dodatkowa. |
3 — szczególne niebezpieczeństwo porażenia |
3 |
Ochrona podstawowa oraz obostrzona ochrona dodatkowa |
Najczęściej stosowanymi środkami ochrony są uziemienia ochronne i zerowanie.
a. 'Uzieniienie ochronne polega na połączeniu części metalo
wych urządzeń elektrycznych nie będących w warunkach roboczych pod napięciem (np. osłony aparatów elektrycznych, kadłuby maszyn elektrycznych itp.). Połączenie to ma na celu zapobieżenie pojawieniu się lub długotrwałemu utrzymywaniu się na uziemionych częściach metalowych napięcia dotykowego wyższego niż 65 V albo spowodowanie odłączenia źródła napięcia zasilającego urządzenie, w którym np. na skutek uszkodzenia izolacji części metalowe znalazły się pod napięciem. W tym przypadku odłączenie powinno nastąpić w czasie możliwie krótkim, co jest uzależnione od wartości oporu uziemienia. Przy zbyt dużej jego wartości może się zdarzyć, że popłynie za mały prąd by zadziałały wyłączniki samoczynne lub bezpieczniki. Uziemienie ochronne bywa stosowane jako podstawowy środek w sieciach bez uziemionego punktu zerowego; stosuje się również i w sieciach o uziemionym punkcie zerowym, a w szczególności przy odbiornikach o niewielkim prądzie znamionowym. .
b. Zerowanie ochronne stosuje się w układach niskiego napięcia o uziemionym punkcie zerowym transformatorów i z wyprowadzonym przewodem zerowym. Polega ono na połączeniu z wyprowadzonym przewodem zerowym części metalowych (kadłubów) maszyn, osłon aparatów itp., które w normalnych warunkach pracy nie są pod napięciem. W wypadku uszkodzenia izolacji maszyny lub aparatu trójfazowego i wystąpienia napięcia na osłonie metalowej zamyka się obwód prądu przez uszkodzoną izolację uzwojenia danej fazy, przewód zerujący i przewód zerowy. Opór tego obwodu jest zwykle na tyle mały, że następuje szybkie zadziałanie wyłączników samoczynnych lub bezpieczników.
Porównując zerowanie z uziemieniem ochronnym należy stwierdzić, że jest ono w działaniu skuteczniejsze, ponieważ można z góry obliczyć wartość prądu zwarciowego i -dobrać odpowiednie zabezpieczenia. Poza tym instalacja zerowania jest znacznie tańsza.
Zerowanie wymaga jednak spełnienia szeregu warunków. Są nimi:
a) Zapewnienie ciągłości przewodu zerującego i zerowego. W wypadku przerwy w przewodzie zerowym przy jednoczesnym uszkodzeniu izolacji odbiornika zerowanego pod napięciem fazowym znajduje się nie tylko kadłub (lub osłona aparatu), ale także znajdą się kadłuby innych nie uszkodzonych odbiorników przyłączonych do tego nie uziemionego przewodu zerowego.
b) Opór uziemienia punktu zerowego transformatora nie powinien przekraczać 4 O.
c) W przewodzie zerowym nie wolno umieszczać bezpieczników oddzielnych ani wyłączników.
d) Przekrój przewodu zerującego powinien być dostatecznie duży, by nie ograniczyć w ten sposób wartości prądu zwarciowego (zadziałanie zabezpieczeń).
e) Przewód zerowy powinien być odizolowany od przewodów fazowych.
W obiektach zasilanych z jednego transformatora nie wolno stosować przy jednych odbiornikach uziemień ochronnych, a przy drugich zerowania. Gdyby jednak taki przypadek miał miejsce, należy urządzenia z uziemieniem ochronnym połączyć z przewodem zerowym, pozostawiając uziemienie ochronne.
Odbiorniki jednofazowe, które włącza się do gniazd wtykowych, zeruje się za pomocą skrzydełek stykowych na wtyczce i w gniazdku połączonym z przewodem zerowym, np. gniazdka takie stosuje się do pralek.