CCI20111111210

na przewody elektryczne: ma dużą przewodność, znaczną wytrzymałość na rozciąganie, dużą elastyczność i wreszcie odporność na wpływy atmosferyczne. Aluminium jest lżejsze od miedzi, ale ustępuje jej pod względem jakości, ma mniejszą przewodność i mniejszą wytrzymałość. Przewody wykonuje się w postaci linki skręconej z 7 lub 19 drutów. Stosuje się także linki stalowo-aluminiowe, w których linka stalowa stanowi rdzeń, czyli część nośną przewodu; w ten sposób zwiększa się wytrzymałość mechaniczną linek aluminiowych. Stosuje się wreszcie przewody stalowe w liniach o małym obciążeniu, np. w sieciach wiejskich.

Rys. 19-3. Przekroje kabli trójfazowych z żyłami: a) okrągłymi, b) sektorowymi:

1 — żyła, 2 — izolacja żyły, 3 — izolacja, 4 — ipowłolca ołowiana, 5 — warstwa juty nasyconej, 6 — pancerz, 7 — warstwa ochronna z juty nasyconej

W napowietrznych liniach elektrycznych przewody przymocowuje się do izolatorów umieszczonych na konstrukcji wsporczej.

Izolatory stanowią bardzo ważny element linii elektrycznej. Znajdują się one pod dość znacznym działaniem sił mechanicznych pochodzących od naciągu przewodów i w związku z tym muszą odznaczać się odpowiednią wytrzymałością mechaniczną. Pod względem elektrycznym, zwłaszcza w liniach wysokiego napięcia, izolatory muszą spełniać przede wszystkim swe istotne przeznaczenie, tzn. odizolować przymocowane do nich przewody od konstrukcji wsporczej. Ponadto izolatory muszą mieć odpowiednią wytrzymałość elektryczną na przebicie. Najodpowiedniejszym materiałem do wyrobu izolatorów jest porcelana. Budowa i kształt

izolatorów zależy od wysokości napięcia i warunków pracy. Rozróżnia się izolatory stojące i wiszące.

Słupy linii napowietrznych bywają drewniane, stalowe i żelbetowe.

W miastach albo w miejscach, gdzie napowietrzne linie elektryczne mogą być narażone na uszkodzenia mechaniczne, stosuje się linie podziemne — kablowe. Są one znacznie droższe od linii napowietrznych. Kable (rys. 19-3) można układać w ziemi, wodzie, budynkach, kopalniach itp.

W ziemi układa się kable w rowach na głębokości 80-r-100 cm na podłożu z piasku i zasypuje się je również warstwą piasku (grubość warstwy 10 cm). Na tej warstwie układa się wzdłuż kabla cegły lub płytki betonowe.

Do łączenia kabli ze sobą w miejscach odgałęzienia kabla i w miejscach zakończenia używa się muf kablowych.

19.3. Urządzenia rozdzielcze

Energia elektryczna wytwarzana w prądnicach elektrowni jest dostarczana do miejsca, w którym następuje jej rozdział. Miejsce to nazywa się stacją rozdzielczą.

Zespół urządzeń, za pomocą których odbywa się zarówno rozdział, jak i przetwarzanie energii elektrycznej, na inne napięcie, nazywa się stacją transformatorowo-rozdzielczą. Rozróżnia się stacje podwyższające i obniżające napięcie. Oprócz tego mogą być stacje przetwarzające prąd przemienny na stały (np. dla potrzeb trakcji elektrycznej). Każda stacja zawiera urządzenie służące do zmiany napięcia, a więc transformatory (oprócz tego mogą być prostowniki) oraz urządzenia rozdzielcze, do których należą szyny zbiorcze, łączniki, urządzenia pomiarowe i zabezpieczające, a tak^e urządzenia sygnalizacyjne. Rys. 19-4 przedstawia schemat najprostszej .stacji. Dla uproszczenia rysunku schemat przedstawiony jest w układzie jednookresowym, na którym linie elektryczne, wszystkie połączenia i szyny zbiorcze oznacza się liniami pojedynczymi zamiast podwójnymi lub poczwórnymi. Symbole graficzne aparatów przedstawia się również w sposób uproszczony, przystosowany do układu jednookresowego. Na podanym rysunku do szyn

421