Temperatura w istotny sposób wpływa na przebieg procesów życiowych mikroorganizmów. Można wykazać charakterystyczny zakres temperatury, w którym mikroorganizmy przejawiają aktywność życiową. Poniżej temperatury minimalnej wzrost komórek ulega zupełnemu zahamowaniu. Powyżej temperatury maksymalnej mikroorganizmy przestają rosnąc i rozmnażać się. Wysoka temperatura powoduje stopniowe zamieranie hodowli w wyniku śmierci termicznej komórek. Między temperaturą minimalną a maksymalną zawarta jest opty malna temperatura wzrostu, w której szybkość wzrostu jest najw iększa.
W ilościowy m ujęciu wpływu temperatury na szybkość wzrostu trzeba uwzględnić dwa zjawiska: z jednej strony przyspieszenie procesów enzymatycznych wraz ze wzrostem temperatury . z drugiej zaś - wzrost szybkości procesów dezaktywacji. W przypadku wzrostu mikroorganizmów, końcowym przejawem dezaktywacji jest śmierć komórek. Szybkość termicznej śmierci mikroorganizmów można opisać równaniem kinetycznym pierwszego rzędu względem liczby drobnoustrojów N (ewentualnie stężenia biomasy ):
W ocenie stopnia stery lizacji przemysłowych procesów mikrobiologicznych określa się: a) Czas dziesięciokrotnej redukcji D,e;n - oznacza on czas {min.}, po którym w danej temperaturze liczba (biomasa) mikroorganizmów ulegnie redukcji o 90% stanu początkowego. Czas ten ściśle zależy od rodzaju mikroorganizmu i metody sterylizacji. Dla przykładu: 90% redukcję BaciUus sublili.s w suchym powietrzu uzyskujemy po D,_... - 30 min. a w autoklawie DlL.,n|> = 1.5 min.
Czas dziesięciokrotnej redukcji wyznaczamy zc wzoru:
A/
Gdy znany jest czas dziesięciokrotnej redukcji w danej temperaturze, możemy określić czas (min.) potrzebny do sterylizacji:
f |
V ^ | |
K„ = log |
1 |
\,r |
udzie: |
V ; |
V) |
1 - czas sterylizacji w danej temperaturze.
- liczba początkowa mikroorganizmów.
NI, liczba mikroorganizmów po sterylizacji
Dkl„ czas dziesięciokrotnej redukcji w danej temperaturze