chemiii5

3.6. Kwasy karboksylowe

3.6. Kwasy karboksylowe

Nazwa związku	Wzór związku	Temperatura wrzo-nia [°C]
metanol	GHjOH	&4.6
metanol	HCHO	-20
etanol	CH-CH-OH	78.3
eianal	CH.CHO	20.7
kwas mrówkowy	HCOOH	101
kwas octowy	CH.COOH	118

Tob. 3.5. Temperatury wierna alkoholi, aldehydów i kwasów karboksylowych

Porównaws/y temperatury wrzenia metanolu, mc tanalu i kwasu mrówkowego, przekonujemy się, ze najhardziej lotny jest IICHO. nicmogący wytworzyć między swoimi cząsteczkami wiązań wodorowych, a najmniej lotny jc.st kwas mrówkowy, wytwarzający dużą liczbę silnych wiązań wodorowych.

W podobny sposób zmieniają się temperatury w rzenia etanolu, elanaln i kwasu octowego, /.w iązki te, jak wynika z tabeli 3.5. są nieco mniej lotne od omawianych cząsteczek jcdnowęglowyeh. gdyż mają od nich nieco większą masę. Wśród tych zw iązków najbardziej lotny elana! jest w temperaturze pokojowej łatwo parującą cieczą, podczas gdy kwas octowy to ciecz u temperaturze wrzenia wyższej od wody.

Doświadczenie

Porównanie lotności etanolu i kwasu mrówkowego

Na pasek bibuły nanieś za pomocą bagietki kroplę etanolu i kroplę kwasu mrówkowego. Odczekaj chw ilę i porównaj, która z plamek szybciej wyparowała.

Doświadczenie

Porównanie rozpuszczalności kwasów octowego i stearynowego w wodzie

Nalej do dwóch probówek po około 5 cm* wody. Następnie do jednej dodaj I cm kwasu octowego, a do drugiej - odrobinę kwasu stearynowego. Porównaj rozpuszczalność obu zw iązków.

/.dolność do tworzenia wiązań wodorowych z wodą wyjaśnia dobrą rozpuszczalność kwasów karboksylowych w wodzie. Jednak w miarę wzrostu długości łańcucha węglowodorowego zdolność ta zanika. Kwasy o lak dużej cząsteczce, jak kw as stearynowy, są nierozpuszczalne w wodzie, gdyż na ich właściwości silnie wpływa długi niepolarny łańcuch węglowodorowy.

Kwasy karboksylowe, podobnie jak kwasy nieorganiczne, mają zdolność do zmieniania odczynu roztworu na kwasowy. Papierek uniwersalny barwi się w roztworach kwasów na czerwono, a oranź metylowy wkroplo-ny do roztworu kwasu zmienia zabarwienie z pomarańczowego na czerwone. Zdolność do zmiany odczynu roztworów kwasów wynika z. obecności silnie spolaryzowanego wiązania () I I w cząsteczce kwasu. Wiązanie to łatwo ulega rozerwaniu, w roztworze pojaw iają się wtedy jony wodorowe, które sa przyczyną zmiany zabarwienia wskaźników.

Kwasy organiczne w porównaniu z większością kwasów nieorganicznych - są kw asami słaby mi, ale ich moc jest wy starczająca do przeprowadzenia reakcji z. metalami, tlenkami metali i wodorotlenkami.

Rozpuszczalne kwasy karboksylowe powo-duią powstawanie kwaśnego odczynu wodnych roztworów.

157