CIMG0080

Podczas trwania dżumy miejscowa ludność zwiozła zapasy l|||p do Coneybeds, fortu znajdującego się na wzgórzu Hay Feli, pozwać jąc je do wykorzystania przez mieszkańców Kendal, „z którymi ||| jedyny kontakt w trakcie trwania epidemii”.

Nie znaleźliśmy żadnych śladów obecności dżumy w Keswick na pól. noc od Lakę District, jednak Bames, miejscowy historyk, zrelacjonował w 1891 roku:

W Keswick panował zwyczaj, iż w trakcie szaleństwa zarazy, ze względu na obawy przed zarażeniem, nie odbywały się żadne jarmarki, a ludność z dolin przynosiła tkaniny i przędzę na duży kamień dobrze widoczny z Armboth Feli, gdzie okresowo dokonywano transakcji z kupcami. Mr. J. Fisher z Crosthwaite słyszał, jak starsi mówili, że w czasach zarazy w Keswick ludność wiejska przycho- I dziła do „Cuddy Beck”, lecz nie przekraczała strumienia. Pieniądze I wkładali do wody, a towary zostawiali na drodze, aby mieszkańcy I Keswick mogli je zabrać”.

Poważna epidemia pojawiła się tylko w dużych miastach handlowych. ■ Analiza ksiąg parafialnych w małej parafii Eden Valley wykazała, że ofiar I epidemii było niewiele. Potwierdza to nasze podejrzenia, że w pełni rozwinięta choroba występowała w społecznościach o pewnej minimalne] I wielkości, jak np. większe aglomeracje miejskie będące centrami miejscowego handlu, regularnie odwiedzane przez poganiaczy bydła i handlarzy wełną. Wełną co prawda słabej jakości, stanowiła istotny produkt wytwarzany w Eden Valley.

W Warcop (wiosce odległej o 23 kilometry na południowy wschód od Penrith) choroba ograniczyła się do małego obszaru i dotknęła tylko jedną rodzinę. Adam Moose i jego dwoje dzieci zmarli na zarazę 19 października

1597    roku. 4 listopada Margaret Moose i Agnes Lancaster zostały pochowane na dziedzińcu przyklasztornym. Następne pogrzeby odnotowano 25 maja 1598 roku (prawdopodobnie nowy wybuch dżumy), kiedy Richard Lancaster wraz z żoną „zmarli, jak przypuszczano, na dżumę i zostali pochowani na własnym dziedzińcu w Blatame”. Następny wpis z 6 czerwca

1598    roku stwierdza: „Zmarł Thomas, syn Richarda Lancastera z Bletame stodołę, w której umarł, spalono, a ciało zakopano”. Chociaż nie podaje się tu dżumy jako przyczyny śmierci, konieczność oczyszczenia przez ogień implikuje wystąpienie bardzo zaraźliwej i budzącej obawy choroby.

W księgach parafialnych w Penrith zapisano, żc zaraza pojawiła się też w Appleby w Eden Valley i wydaje się, że był to poważny atak choroby, ogarniający też Kendal i Carlisle. Początek pandemii był najwidoczniej opóźniony, a infekcja została prawdopodobnie ponownie przyniesiona z Richmond.

Choroba ostatecznie przeniosła się na północ od Carlisle. docierając zimą 1598 roku do Dumfries w Szkocji. Wybuch epidemii miał negatywny wpływ na handel, zaczęło brakować żywności: dwóch mężczyzn wysłanych z Dumfries do Galloway zostało zatrzymanych w Wigton. gdzie żądano od nich odszkodowania za przyprowadzenie 38 sztuk chudego bydła.

Cierpienia ofiar epidemii

Nie natrafiliśmy na żaden ślad ofiar dżumy w Penrith czy Carlisle. lecz Richard Leake, „głosiciel słowa Bożego w Killington w baronostwie Kendall i hrabstwie Westmerland", wygłaszając tzw. kazania o dżumie w 1598 i 1599 roku, powiedział:

Cieszy to Boga, że w ostatnich dwóch latach pokazał naszemu hrabstwu (w jego północnej części) swą władzę, rozdrażniony naszymi rozlicznymi, ogromnymi grzechami: zesłał na nas choroby, gorączkę, krwotoki, a na koniec najstraszniejszą chorobę - dżumę, wymierzoną przeciw wielu. Wstrząsnął całym naszym hrabstwem. Aczkolwiek ani ja, ani żadna osoba pozostająca pod moją opieką nie została zarażona, zapytajmy siebie, czy w głębi naszych grzesznych serc nie jesteśmy winni.

Ofiary cierpiały, trawione wysoką gorączką, po której następowały ..krwotoki" o nieznanym źródle pochodzenia. Jesteśmy pewni, ze odpowiadała za nie ta sama choroba zakaźna, która wywołała tyle zpida&ii w Europie.

Profil seryjnego mordercy'

Jak wyglądał obraz typowej, nienasyconej epidemii na prowincji? Dżuma początkowo zaatakowała większe miasta na wschodzie, takie jak Newcastle czy Durham, omijając prawdopodobnie mniejsze miasteczka handlowe.

107