DSC00072 2

7 Zaburzenia nerwicowa rMyw n ttreaem.. 474

sc objtwy powinny się poiiwić w d<|U 3 miesięcy od udzUUnu Hresori łab «ue> torów. ICD-10 ogranicza ten czas do I miesiąca. Wystąpienie zaburzeń adaptacyjnych obie klasyfikacje wiążą z wpływem ititwtów zarówno psychospołecznych, jak i psychologicznych, czy tet naruszających ogólny stan zdrowia, jak np. postępująca choroba. Znaczną rotę w ujawnieniu się nieswoistych objawów i w kształtowaniu ich charakteru odgrywają indywidualne predyspozycje. Poza zasadniczymi objawoarf reakcji na suesor zaburzenia adaptacyjne przejawiają się znacznie upośledzonym funkcjonowaniem społecznym i zawodowym. Według DSM-IV objawy nie są swoiste dla reakcji lałoby (w ICD-10 obejmują reakcje żałoby) i mogą zaostrzać objawy zaburzeń z osi I i 11. Poza obniżonym nastrojem, lękiem, zamartwianiem m«? osoba z zaburzeniem adaptacyjnym może ujawniać {choć rzadko) dramatyczne zachowania o charakterze gwałtownym, w postaci wybuchów agresji czy innych zachowań dyv socjalnych.

Podstawowe formy zaburzenia adaptacyjnego (podobne w obu klasyfikacjach'* tą określone ze względu na dominujące objawy i obejmują:

•    krótką reakcję depresyjną,

•    reakcję depresyjną przedłużoną.

•    reakcję mieszaną, łękowo-depresymą,

•    reakcje głównie z zaburzeniami innych emocji,

•    reakcje głównie z zaburzeniami zachowania.

•    reakcje z mieszanymi zaburzeniami zachowania i emocji.

ICD-10 nic przedłuża czasu trwania zaburzenia ponad 6 miesięcy, a DSM*IV wyróżnia postać ostrą trwającą do 6 miesięcy i postać przewlekłą - ponad 6 miesięcy

8. Epidemiologia zespołów pourazowych

Skala występowania PT SD jest zależna od populacji poddanej badaniu. W populacji narażonej na straory, PTSD występuje w przedziale tak szerokim - od 3,6% do 73% — iż konieczne staje się zawężenie populacji do grup wysokiego ryzyka. Dawne badania, nie spełniające kryteriów PTSD, wskazywały na wysoką psychiczną zachorował-ność w następstwie ekspozycji na ekstremalny uraz. Przyjmowano, ze 83-85% byłych więźniów obozów koncentracyjnych ujawnia objawy KZ-syndromu. a u 99-100% można było stwierdzić pewne postacie psychopatologii. Badania prowadzone na grupie weteranów wojny w Wietnamie wykazały, że kryteria PTSD spełnia 30% mężczyzn i 26% kobiet, a dodatkowo u 22% stwierdzono subldiniczną postać PTSD 57% ocalałych uczestników zbiorowych katastrof ujawniało zaburzenia psychiczne. Gdy badano ofiary gwałtów, wówczas krótkotrwałe reakcje w postaci ASD pojawiały się bezpote-dnio po urazie niemal u wszystkich ofiar, ale po miesiącu od zdarzenia u 70-90% pojawiało się pełne spektrum objawów PTSD. Badania populacyjne wskazują x u 10-20% osób, które przeżyły poważny uraz, rozwija się PTSD, a zaburzenie to występuje u 3-6% ogólnej populacji. Chociaż PTSD u napadniętych i zgwałconych kobiet stwierdzano w 35%, szacuje się, że ogólny wskaźnik zachorowalności na PTSD w grupie ofiar przestępstw kryminalnych wynosi 12%.

Nic każde zdarzenie traumatyczne samo z siebie jest przyczyną PTSD, albowiem nie tylko od natury urazu zależą następstwa psychopatołogiczne. Również PTSD zna-