DSC00234 2

_    / Idali.i " vniku inu-i w_t-iuii n

Heinricha K «» •'    , _{jć pr/eł} iwnika od lobowiąinń, decyduj,!* ^

'*......    1 "mS. l'n>irrai*,c. skłania Fama«*o do ^

sam na s^oW(CM    _kVov._kllW lio oddania .-Ark! .......

cfi

sił,

............... ... uo ro/.yj._na%

.....„ "„^w do oddania córki łanowi, której

zdobienia Diany, a    od«uca ofiarowane mu wcz*^

_V1    Wit I......... , miliona duka.ow . _P,/v,mu,, pienią

' i .lic jako jałmutna p« . ^„nteresownym darem. „Krw_a.

-------- ^j"°»^c ^ycie według

,_/nei parv - ra.»a.-rv ‘ ^”_va na ich postępowanie. Odstania

,;;,u kich schematów    _uka2Uje prawdę o człowieku. Budzi su-

Ivi»H-m hipok^{rv/,ę ar}>st°kral _Fantazego do rezygnacji z ubtegania

mienia innych^atenj^ . _fchrabina Idaliadostrzegaprawdzi->ię o r\ *•

v^nel ₀f,ai4 krwi, a ^ŁaU‘ⁿ , _a wstrząsem moralnym dla roman-"^k,,r" ‘Mtrierc¹ Maiora. K    dotąd swoje życie wedł...

^'‘^.-KantazegoUdaU'

tvcznt| p»* ?

wielkość w prostocie.

Nitnx.uk!. podawszy w Fantazy": Schillerowską koncepcję tragi_2mu /o ją rozwinął, wzbogacając o genezyjskie pojęcie ofiary jako czyn-mka postępu duchowego (-♦ Genezis z Ducha) - tak rozumiana postać Majora jot przykładem genezyjskiego człowieka przyszłości; dokonała >ię n nim przemiana duchowa, „przeanielenie człowieczeństwa”. „Two-t r ozkazv są jak aniołów" - mówi do niego w’ ostatnim akcie Fantazy. Poeta realistycznie przedstawił społeczne i historyczne uwarunkowania biografii bohaterów pozytywnych (bojowników o wolność Polski oraz Ro->ji) i ich adwersarzy (negatywnie ocenionej arystokracji), wyraźne ukazał złowrogą moc pieniądza - siły niszczącej szczerość i szlachetność w stosunkach między ludzkich. W kulminacyjnej scenie śmierci Majora przeciwstawił poeta egotyzmowi - poświęcenie, fałszowi i pozie - prawdę. wyrafinowaniu estetycznemu - prostotę, romantycznie stylizowane -błazeństwo" - autentycznemu duchowemu pięknu, egoizmowi stosunków opartych na materializmie - prawdziwe człowieczeństwo.

Fantazy był dramatem wielokrotnie wystawianym na scenach polskich, popularnością cieszył się w latach 1949-1956, wówczas uznano go za utwór realistyczny, zrywający z potępianą konwencją romantyczną. W dziejach scenicznych dramatu upamiętnili się szczególnie kreujący tytułową rolę: Michał Tarasiewicz, Juliusz Osterwa (który ponadto kilkakrotnie reżyserował dramat), Jan Kreczmar, Gustaw Holoubek; muzykę do spektakli komponowali m.in. Witold Lutosławski i Artur Malawski.

Farys

Farys. Kasyda na cześć emira Tadż-ul i l Iow na pamiątkę przypisana - poe_ma. '^^chra łożona w roku >82* w Petersburgu,

^ędu na tematykę utworu poeta, hołduj "*** ' _ce -> romantyzmu oncmalizmowi (por w ^Wc“'^m,^nemuw swój utwór mianem „kasydy”, _Czvli termin * ^fcr*"«*ie), arabskiej na określenie poematu pochwaln^,?’_B"'^>V*^w*ⁿyⁿ' w pJ‘ uczynił osobę Wacława Rzewuskiego (1785^18^™°'°" P«Sr kresowego, miłośnika koni (Rzewuski przebywa wl    "»P>au

Bliskim Wschodzie, m.in. na Półwyspie Arabsk ^ ¹⁸¹⁷'^1&2»na Saudyjskiej; tam od tubylców otrzymał godność T_m *    Arabii

kowal się sprowadzonym stamtąd stadem koni    V’ ^powr'^K1' opić

kacji. Iwan Kozlow (1779-1840), rosyjski noei '^th)'^Adresal frezem Scetów krymskich.    ”* ^P°^C'^{a r}°^man,V«nv, był duj.

Nawiązując do określonych realiów, Mickiewirr porządek ludzkiej egzystencji. Na ów uogólniający cha'?' * wskazuje, począwszy od wersu 9, identyfikacja narratora haterem - Arabem (poemat sta* się opowieścią w pier^ ££ Postać farysa, arabskiego jeźdźca-rycerza, odważnie przem.eLc™ bezdroża pustyni - symbolizuje romantyczną jednostkę: odważną bez kompromisową, poszukującą tego, co nieznane i groźne, zarazem prze zwyciężającą początkowo tragiczny konflikt, w jakim pozostaje z ograni-

czającym ją życiem.

Jest to utwór nawiązujący do folkloru arabskiego. Farys posiada cechy charakterystyczne dla bohatera Baśni z i001 nocy: odwagę i sprawność Fizyczną. Złe moce, przeciwstawiając się mu, piętrzą przeszkody, które

musi pokonać.

Utwór zaczyna się nagłą przemianą krajobrazu, zapowiadającą nadejście huraganu. Kończy się krajobraz sielankowy - i bohater musi zmierzyć się i silami przyrody, unikając czyhających nań pokus. Taką pokusą jest oaza czekająca „z cieniem i owocem”, symbolizująca bezpieczeństwo i spokój. Przed niebezpieczeństwem kryjącym się wśród piasków pustyni przestrzegają bohatera groźnie sterczące skały, a także krążący nad nim złowieszczo sęp. Widok szczątków poprzedników jeźdźca, śmiałków, którzy przegrali w walce z bezmiarem pustyni, potęguje grozę natury. Obłok za-