DSC00251 2

Kawyn Stefan

L r. -S marca 1904 roku we Lwowie, zm. 29 września 1968 roku u Lodzi; badacz i historyk literatury okresu -> romantyzmu. Studia polo. nistyczne ukończył we Lwowie (1927). Po wojnie wykładał najpierw na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a od roku 1951 na Uniwersytecie Łódzkim, gdzie uzyskał mul profesora.

Ogłosił studia porównawcze pt. Słowacki - Heine (1930). Opublikował Ideologię stronnictw politycznych w Polsce wobec Mickiewicza 1890--189S (193”). Po wojnie zajmował się badaniami nad recepcją dzieł • Adama Mickiewicza, publikując prace: Z badań nad legendą Mickiewiczowską (1948), W kręgu kultu Mickiewicza (1957), Mickiewicz w oczach swoich współczesnych (1967). Zajmował się również twórczością -> Józefa Korzeniowskiego (tu m.in. Józef Korzeniowski. Studia i szkice, 1979) i -+ Cypriana Norwida. Pod jego redakcją ukazały się: Walka romantyków z klasykami (wydanie II - 1963) oraz Cyganeria warszawska (1967). Już po jego śmierci ukazał się podręcznik Literatura polska w kraju w latach 1831-1863 (1972).

Klasycyzm porozbiorowy

W ramach szeroko rozumianej epoki -> romantyzmu, otwartej w polskiej literaturze tragiczną datą trzeciego rozbioru (1795) i zamkniętej w\ buc hem powstania styczniowego, swoją kontynuację mają różne ~ ^mn*ej lub bardziej odrębne - nurty: nawiązujące do epoki oświecenia,

będące oświeceniowym dziedzictwem m •

niepłodnym i jaskrawoodcinaku-^ T^iwdzicj _wi(. dziedzictwa j.-st klasycyzm. Sw.,j, i' ^{<k1 ron}Wnuy_/mu ^ym’ _w,j epoce takie Ratunki jak oiwi«_cni,^^Ua^ '"aiduj, zek rodzajowy, powiastka moralna , u. . ‘^po'^v><*< obyczaj? szybko zaadoptowane do istnieją^,y,^**"'^a‘yw. (iai_uny

tworząc nową realistyczną epiko    ^uacl> tba_ej_0Wej j _kuUu ‘ * Usiały

Klasycyzm to prąd literacki nawiązujące t    ^cl-'^vsp6l-

"'•I^rzi,dz;,a' ^{n,e stanow}‘ą tajemnicy dla ludzi ^a‘ ^P°ⁿ'^l'"ⁱ>^z prawa stawtany , przedstawiony - wzór i    odltt'^!?^mu'pned-

za szczytowy przejaw sztuki. W ramach , ^tradyci‘ Mtycz,,,, „ ra podporządkowana zasadzie mimesil 2?"^{r,u P0Ws,1}"'ala li,"™!? ukazywana przez dzieło rzeczywistość' j* JT *^

tmeiesa;. .aw.e uziatania podejmowano w stedemnastowieanTFranrii (Nicolas Boileau-Desprćaux) oraz w osiemnastowiecznej Polsce (w‘ rymotwórcza Franciszka Ksawerego Dmochowskiego).

„Romantyczny” okres rozwoju klasycyzmu - nazywany najpierw pseu-doklasycyzmem, potem klasycyzmem postanislawowskim, wreszcie klasycyzmem porozbiorowym - trwał do roku 1863 i miał kilka faz. Gatunkiem, który w tym nurcie okazał się najhardziej ekspansywny, była tragedia, w szczególności tragedia o tematyce narodowej. Należy wspomnieć tu o takich dramatach, jak Barbara Radziwiłłówna Alojzego Felińskiego (wystawiona w roku 1817), Bolesław Śmiały Antoniego Hoffmana (wystawiony w roku 1815), Żółkiewski pod Cecora Ignacego llum-nickiego (1820) i Gliński Franciszka Wężyka (wystawiony w roku 1810). Wraz ze Śpiewami historycznymi (1808-1810) Juliana Ursyna Niemcewicza współtworzyły one tradycję szlachecką. W polskiej tragedii klasy-cystycznej tego okresu wyodrębnił się w początkach XIX wieku nurt utworów nawiązujących do „dziejów bajecznych”, inspirowany m.in. przez powieść Rzepicha (wydana w roku 1790) Franciszka Salezego Jezierskiego. Warto tu wymienić takie dramaty, jak hast Niemcewicza, Krakus Jana Borejki Chodźki oraz pięć tragedii poświęconych postaci Wandy, m.in. pióra Euzebiusza Słowackiego i kranciszka Wężyka. Były to utwory wprowadzające na scenę wielkie (w sensie politycznym) postaci historyczne (lub legendarne), ukazywane na koturnach, deklamujące swoje kwestie w wycyzelowanych retorycznie lormułach chara tery