DSC00266

114

KWesftrz

meJii - Zygmunta Krasińskiego. Stąd tci słowo

nem zmieniającym świat. 'ttiką koncepcje słowa, |>_vd! “ °'^v,H(>w_;i(

memu Kwangelii świętego lana: „Słowo stało się ciał!- ¹ i^>4,rafra*q f^^V*

mcmi hwangeui swięicgu j«na: „mowo stało sir • ? * ^......... v

ⁱⁿ    W WMki*i *»'Pr°WSejTora¹; ^,4$5

Słowacki w > Genew c / W\;

Koncepcja duchowego charakteru natury (przedmiotów i • rody) skłaniała do szukania związków między przyrodą ^/.^,?^vis.*^c P^y. Istotną kwestią był spór o wyższość natury dzikiej, niepodp* °'^Viekicni. nej woli człowieka. Romantycy, w przeciwieństwie do pisarz ^r^^Ic°'^va* nia, cenili przyrodę nieujarzmioną - partnerkę, a nie poddana^ .^<j^SWi.^ec®-l waiuno, iż należy czytać w „księdze natury”, czyli odkrywać s k**⁸* m    ' iłt. kolorystykę i dźwięki natur^^⁰^'

traktować jako jej tajemniczą mowę. ł tak np. gad, sępy czy „robak****⁰ gradu" - motywy pojawiające w sonecie -► Adama Mickiewic^ R^' zamku u Rtitkłanm, symbolizowały zagładę. Piorun, który zabił bohttcrfec -* BaOa    ujawnił moc sprawiedliwości dziejów** °

Rrizaiem. który często inspirował romantycznych pisarzy i poetów bvł * Aiż górski (-* góry) i -> step ukraiński, usiany kurhanami i urzekają⁶* tyką burzanów. Bardzo często poeci ubogacali swoje utwory,

. ui.K na tle naturalnego krajobrazu ruiny i stare zamczyska, tak jak uczynił to Mickiewicz w - Panu Tadeuszu. Rzecznikiem piękna rodzime-8° krajobrazu jest tytułowy bohater tej epopei, polemizujący z Hrabią chwalącym uroki Wioch. Spór ten został następnie wskrzeszony w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej i miał istotne znaczenie dla oceny postaci Zygmunta Korczyńskiego.

Ważnym tematem romantycznego pejzażu była martyrologia. Polskę przedstawiano jako kraj mogił i krzyży. -» Cyprian Norwid konstruował peizaie ideologiczne, w których ukazywał Polskę jako męczennicę przypiętą do krzyża (Pieśń od ziemi naszej, Słowo zgody).

luli

>U.s_H

Kwestarz Ksiądz

Legenda

Opowieść prozą lub pieśń narracyjna, pierwotnie oni, _ś,viętvch, męczenników, pustelników oraz rycerzy    ^2ycie

Aleksym, O królu Arturze i rycerzach okrągło stoi,,) w ° ^S“'‘^f'^yw legendami interesowali się m.in. autorzy szukający inspirac^S**

W twórczości ludowej.    ¹    " ^lolWor*e,

Joachim Lelewel umieścił odnalezioną przez siebie legende o \ • Krzysztofie w I tomie Bibliograficznych ksiqg dwojga (1823) 1 jawiały się w zbiorach pieśni gminnych, takich jak Pieśni ludu^u^ w Galicji (1838) Zegoty Paulego czy Podania i legendy polskie ruski litewskie (1845) Lucjana Siemieńskiego. O legendach pisał -> M_aUrvcv Mochnacki. W swoich artykułach stwierdzał, iż legenda, wytwór przedchrześcijańskich przodków, opowiada o prehistorycznych początkach narodu. Wyrażając ów pogląd, kreował romantyczny mit początku. Legendy nie zyskały takiej popularności jak -♦ ballady. Twórcy literatury romantycznej nawiązywali do wspomnianych legend o początkach państwa polskiego, tworząc opowieści mityczne (-> mit). Tak czynił -> Juliusz Słowacki w -» Balladynie i Król u-D uchu, -► Seweryn Goszczyński w Proroctwach księdza Marka i Królu zamczyska oraz -> Cyprian Norwid w -»Promethidionie. Romantyzm to jednocześnie epoka nowych legend tematycznie odwołujących się do wyobraźni ogółu. Bohaterami legendy stali się Tadeusz Kościuszko i książę Józef Poniatowski; rozwijała się legenda napoleońska, której echo zabrzmi jeszcze w Lalce Bolesława Prusa. W III części -♦ Dziadów Mickiewicz kreował legendę cierpiącej młodzieży wileńskiej. -4 Juliusz Słowacki w -> Księdzu Marku tworzył legendę