DSC00086 3

236

236

Bator

Cimbutu M- The Language of thc Goddess. San Francisco, 1969.

Cołdmbrrg N- Changing of thc Cod¹: Feminizm and thc End of Traditional Religio"¹. Boston. 1979.

Cryga S . Złoty wwi mistyki hiszpańskiej. Kraków. 1967.

Hirakawa A . Alwmllc DisCipllhc for thc Buddhi¹1 Nunt, Palna. 1962.

Homer I.B.. Women undcr Primiiłue Buddhism. Delhi, 1975.

KBoczowaki )., Wspólnoty chrześcijańskie. Reguły życia wspólnego w chrześcijaństwie nfW nim od starożytności do XV w.. Kraków, 1964.

Mahadeva śastri A.. The Wdic Law of Marriage or thc Emancipation of Women. Naw Delhi, 1966.

Majjhima Nikłym. The Colleetion of Ihe Middle Lenghl Smying¹. tłum. 1.6. Homer, London, 1954, II, 65.

Misiurek J.. „Złoty okres" niemieckiej mistyki. Lublin, 1992.

Myslidsm mnd Language. red. S.T. Katz, New York, 1992.

Mysticism mnd Philosophicml Anmlysis. red. S.T Katz. New York. 1978.

Mysticism mnd Religions Traditions, red. S.T Katz. New York, 1963.

Pinkham M.W, Women in the Socred Scrtpiures of Hinduism. New York-Oxford, 1941.

Pntahdtali, /ogasutry (1.47-51; 111.3 i in.). (w:l Klasyczne joga indyjsko, tłum. i oprać. L. Cyboran. Warszawa, 1966.

Prnner H.H.. The Mysticml Ułusion. [w:] Mysticism and Religious Traditions. red. S.T Kicz, New York, 1963.

IblUck R , The Body of Ihe Coddest. Socred Wisdom in Myth. Londsatpe oni Cullmre. Schafo-bury. 1997.

Psalm¹ of the Early Buddhist - The Sisters (Thłrigktho). tłum. T.W. Rhys Davit, London, 1959.

Sells MA. Rabi'm mt-Admwijja. (w:) Wielcy myśliciele Wschodu, opr. I.R McCraal. (lun Z. Łomnicka i I. Kałużyńska. Warszawa, 1997.

Smith H-. Beyond the Postmodern Mind, New York, 1982.

Smith H.. Forgotten Trulh: The Primordud Trodition. New York, 1976;

Smith M., Rmbi'e the Mystic. Cambridge, 1964.

Starożytne reguły zakonne, wyb, wstęp i oprać. ks. M. Starowieyski, red. ks. E. Stan u la. Warszawa. 1980.

Słone M. IWn Cod Was a Woman. New York, 1976.

Tauler |., Kazania, tłum. i oprać. W. Szymona, Poznań. 1965.

Unspaken World¹:' Women s Religious Li ces in Non-Western Cultures. red. N.A. Falk i RM.

Vin^^%PipSa, red. H. Oldenberg, V t.. London 1879-1883, II, 253-256.

Womenspirit Ruin¹: A Feminist Render in Reiigion. red. C P Christ i J. Plasków. San Francisco, 1979

Joanna.

Miłość i melancholia. Saturniczny wymiar istnienia męskości i kobiecości

Przyszłość należy do podmiotu, który ma

w sobie coś kobiecego.

Roland Barthes. Przyjemność tekstu

Miłość i melancholia to dwie kategorie antropologiczne, które od czasów starożytnych towarzyszy filozoficznemu namysłowi nad człowiekiem. Niezależnie od tego, jaką treścią wypełniano tytułowe pojęcia, już u źródeł tego, co dziś nazywa się kultury Zachodu, spotykamy się z przekonaniem, że miłość i melancholia w jakiś - tajemniczy — sposób tyczy się ze sobą. Według Arystotelesa „człowiek jest najbardziej melancholijnym wśród zwierząt", ale tak naprawdę jest on jedynym melancholijnym zwierzęciem, bo tylko w przypadku człowieka pomiędzy miłosnym pragnieniem a jego obiektem istnieje pęknięcie nie pozwalające na pełne zaspokojenie. Obiekt miłości nigdy nie będzie należał do nas w sposób całkowity, nigdy nie będzie .naprawdę nasz", pragnienia innego nie da się zaspokoić w sposób tak doskonały, w jaki zwierzę, kierując się instynktem, zaspokaja potrzebę prokreacji, głodu lub ciepła. Th — jak piszą psychoanalitycy - „szczelina", .pęknięcie", nieusuwalny dystans między podmiotem a obiektem jego pragnienia stanowi konstytutywny cechę ludzkiej tożsamości. Miłość i melancholia w ujęciu filozoficznym to figury ludzkiej samowiedzy, w których zobaczyć możemy pewny zasadniczy prawdę o podmiocie, jego stosunku do siebie i innych. Filozofowie w różny sposób starali się dotrzeć do źródła owego .lęku i smutku, których przyczyny poznać nie potrafimy"¹, odkryć powody towarzyszącego człowiekowi uczucia, że stracił bezpowrotnie coś bardzo cennego, na czego nazwanie .brakuje mu słów". Od filozofów starożytnych, przez Burtona, Kanta, Schellłnga, Schopenhauera, Kierka-gaarda, wymieniając tylko największe nazwiska, prowadzi droga dzieci Saturna, poszukujących genezy tego - jak pisze Julia Kristeva - oślepia-

1

Burt on Robert. Anatomia melancholii, prze!. Tadeusz Stawek, |w:J „Literatura na święcie'. 1995. nr 3, s. 53.