DSCF5378

97

2. Pszenica

Zrezygnowanie z orki na rzecz rototillera, z zachowaniem głęboszowania, może także dać efekt korzystniejszy niż uprawa klasyczna. Wyniki w tabeli 2.12 dotyczące różnych kategorii agronomicznych gleb dowodzą, że można zastąpić uprawę płużną uprawą bezorkową, co daje dobre efekty w przypadku jęczmienia, a wyraźnie gorsze w przypadku pszenicy ozimej.

Skrajne uproszczenie uprawy do tzw. siewu bezpośredniego pszenicy może być w naszych warunkach stosowane raczej jednorocznie, w określonym miejscu dłuższej rotacji zmianowania, w którym dominuje jednak klasyczny system uprawy roli.

Tabela 2.12. Wpływ sposobu uprawy roli na plonowanie zbóż (Dzienia i in., 1995)

Uprawa roli	Pszenica ozima	Jęczmień jary
Płużna (orka)	53,0	35,8
Bezorkową (głębosz, agregat uprawowy)	46,3	33,6
Siew bezpośredni	47,2	28,8
NIR (P = 0,05)	5,2	5,1

2.7.2. Nawożenie

Zawartość makro- i mikroskładników w ziarnie i słomie pszenicy ozimej jest niższa niż w jarej (tab. 2.13). Pszenica ozima silnie reaguje na poziom nawożenia mineralnego. Jej wrażliwość na niedobór fosforu jest duża, potasu zaś — średnia.

Z rysunku 2.11 wynika, że aby wytworzyć plon 5 t/ha ziarna (+ słoma), pszenica ozima pobiera z gleby 50 kg P2O5, 95 kg K2O i 20 kg MgO. Tak więc w technologiach programowanych, aby uzyskać powyższy poziom plonów, wystarczy zastosować 50 kg P2O5 oraz 95 kg K2O na glebach o co najmniej średniej zasobności w te składniki. Na glebach o niskiej zasobności należy dodać jeszcze około 40-60 kg P2O5 oraz około 30-50 kg K₂0 jako naddatki. Racjonalne dawki nawozów na 1 ha wynoszą wtedy odpowiednio 90—110 kg P2O5 oraz 125—145 kg K2O. Dawki nawozu fosforowego i potasowego zależą przede wszystkim od zasobności gleby, a mniej od klasy gleby i przedplonu. Nawozy fosforowe i potasowe w wyliczonej relacji można zastosować w postaci nawozów pojedynczych bądź wieloskładnikowych o proporcji składników możliwie najbardziej zbliżonej do wyliczonych wymagań nawozowych. Można także użyć nawozów mieszanych, przygotowanych w określonej proporcji składników. Niezależnie od formy nawozów należy je zastosować przedsiewnie. Zastosowanie fosforu i potasu wiosną jest w polskich warunkach mniej plonotwórcze. Nie ma także potrzeby podziału dawek nawozów fosforowych czy potasowych i stosowania ich w częściach. Nawozy magnezowe natomiast można zastosować przedsiewnie, pogłównie, a nawet dolistnie. Omówiono to szerzej w rozdziale 5.7.