DSCF5390

109

2. Pszenica

i

W średnich warunkach gospodarowania na glebach pszennych optimum wysiewu to 450-500 ziarniaków na 1 m², w gorszych warunkach siedliskowych pewniejszy jest wysiew 550-600 ziarniaków na 1 m² (tab. 2.18). Na glebach najlepszych, w optymalnych warunkach agrotechnicznych (wczesny siew na niezbożowych stanowiskach, wysokie nawożenie mineralne, wczesne odchwaszczanie) oraz w sprzyjających warunkach zimowania i niewystępowaniu suszy w okresie krytycznym lepsze mogą okazać się siewy rzadkie (300-350 na 1 m²), umożliwiające silne rozkrzewienie się roślin. Trzeba jednak podkreślić, że znaczna zmienność warunków wilgotnościowych w maju i czerwcu oraz niski poziom agrotechniki są powodem, że zasiewy o mniejszej gęstości mniej wiernie plonują w latach.

Przy obsadzie do 400 ziarniaków na 1 m² należy stosować rozstawę rzędów 15 cm. Odległość ziarniaków, wynosząca wtedy 1,7 cm w rzędzie wystarcza, aby rośliny się rozkrzewiły. Dla obsady 500 ziarniaków najkorzystniejszą rozstawą rzędów jest 11 cm. Aby rozmieszczenie 600 ziarniaków na powierzchni 1 m² było właściwe, rozstawa rzędów powinna wynosić 9 cm, a odległości między ziarniakami w rzędzie - 1,8 cm.

Wobec zmiennych parametrów masy 1000 ziarniaków i ich wartości użytkowej masę wysiewu należy określić dla każdej partii materiału siewnego:

masa wysiewu = obsada ziarniaków na 1 m² • masa 1000 ziaren (g)

wartość użytkowa ziaren (%)

. H 450 do 600) • 42 [ ^ _ ₂₆₅ kg/ha

Dla tak obliczonej masy wysiewu trzeba wykonać próbę kręconą siewnika lub nastawić precyzyjnie przyrządy wysiewające. W przypadku pszenicy, podobnie jak u pozostałych zbóż, wyróżnia się następujące stopnie kwalifikacji: materiał elitarny - przedbazowy (PB) i bazowy (B) oraz materiał kwalifikowany - pierwsze rozmnożenie (Ki) i drugie rozmnożenie (K₂). Materiał siewny kwalifikowany powinien mieć wilgotność nie większą niż 15%, zdolność kiełkowania co najmniej 85%, zawartość nasion czystych nie mniejszą niż 98-99% oraz małe zanieczyszczenia (nasionami innych roślin oraz ziarniakami porażonymi śniecią cuchnącą i sporyszem). Biorąc pod uwagę powierzchnię przeznaczoną do rozmnażania kwalifikatów pszenicy ozimej, można szacować, że materiałem kwalifikowanym obsiewa się zaledwie 30% pól.

Przed siewem należy zaplanować ścieżki technologiczne, które umożliwią (bez niszczenia roślin) wjeżdżanie w łan pszenicy ozimej po fazie krzewienia (fot. 2.1). Plon z brakujących rzędów w znacznej części rekompensuje lepsza krze-wistość rzędów brzegowych i sąsiednich. Badania polskie wykazały, że przy rozstawie ścieżek co 8 m nieobsiana powierzchnia wynosi 8%, a spadek plonu - zaledwie 0,7%. Przy rozstawie ścieżek co 18 m nieobsiana powierzchnia wynosi 3,6%, a spadek plonu - 0,4% (Niemczyk, 1993).