DSCF5408

127

2. Pszenica

2.8.4. Pielęgnowanie

Pszenica jara słabo konkuruje z chwastami. Na stanowiskach po okopowych zachwaszcza się głównie komosą białą, gwiazdnicą pospolitą, poziewnikiem szorstkim, maruną bezwonną, wiechliną roczną, tasznikiem pospolitym i rdestami. Po przedplonach zbożowych dołączają także chwasty uciążliwe, tj. miotła zbożowa, przytulia czepna, perz i bratek polny. Dlatego tylko na czystych stanowiskach, po buraku cukrowym lub ziemniaku, pszenicę można uprawiać bez herbicydów, utrzymując nieszkodliwy poziom zachwaszczenia przez dość intensywne dwukrotne użycie brony, gdy pszenica jest w fazie 5 liści (tab. 2.29). Wcześniej można użyć brony tylko w fazie szpilkowania. Bronowanie w innych fazach hamuje wytwarzanie produktywnych pędów bocznych i zmniejsza zwartość kłosów. Herbicydy można stosować w kilku terminach, a ich dobór zależy od składu gatunkowego chwastów i spodziewanego ich nasilenia (tab. 2.30).

Tabela 2.29. Wpływ sposobu pielęgnacji na plon ziarna i wyróżniki jakości technologicznej pszenicy jarej w łanowym doświadczeniu polowym (Budzyński i in., 1996)

Wyszczególnienie	Sposób pielęgnacji
	mechaniczna (2x bronowanie)	chemiczna (granstar 75 df)
Liczba kłosów na 1 m^2	510	495
Masa 1000 ziarniaków (g)	35,7	36,7
Masa hektolitra (kg)	76,2	77,3
Plon ziarna (t/ha)	3,98	4,09
Wskaźnik efektywności energetycznej	3,51	3,91
Zawartość glutenu (%)	28,9	34,0
Indeks glutenu	99	99
Liczba sedymentacji (cm^3)	57	55
Liczba opadania	293	259
Energochłonność jednostkowa (MJ/t ziarna)	4165	4 056

Materiał siewny pszenicy jarej powinien być bezwzględnie chroniony zaprawami nasiennymi o szerokim spektrum działania (tab. 2.23). Należy także chronić górne liście, dokłosie i kłos pszenicy jarej, gdyż decydują one o wypełnieniu ziarna i wysokości plonu z jednostki powierzchni. Dlatego w drugiej połowie fazy strzelania w źdźbło trzeba poddawać plantację częstym lustracjom, szczególnie zaś monitorować porażenie dwu najwyższych liści. Liście pszenicy jarej mogą być porażone tymi samymi chorobami co liście pszenicy ozimej, przy czym największe znaczenie gospodarcze ma septorioza kłosów, a także rdza brunatna. W doborze środków i terminie ich stosowania pomocne są progi szkodliwości przedstawione w tabeli 2.22. Środki do zwalczania chorób zestawiono w tabeli 2.24.