262 W. Budzyński, W. Szempliński
Tabela 7.3. Porównanie plonowania mieszanek zbożowych z siewami czystymi komponentów (według różnych źródeł)
Źródło wyników |
Komponenty |
plon (t/hj |
Fatyga, Michalski, Waligóra, Rudnicki, Dębowski, |
owies |
4,95 - |
Wasilewski, Wanic, Noworolnik, Dubis, Budzyński, |
jęczmień |
4,71 |
Wróbel, Kijora |
mieszanka |
5.00 |
Rudnicki, Dębowski, Wasilewski |
pszenżyto |
4,36 |
owies |
3,90 | |
mieszanka |
4,06 | |
Rudnicki, Dębowski, Wasilewski |
owies |
4,16 |
pszenica |
3,95 | |
mieszanka |
4,15 | |
Gandecki, Krężel, Rudnicki, Dębowski, Wasilewski |
jęczmień |
4,14 |
pszenica |
3,99 | |
mieszanka |
3,98 | |
Dubis. Budzyński, Michalski, Rudnicki, |
pszenżyto |
4,76 |
Dębowski, Wasilewski |
pszenica |
4,66 |
mieszanka |
4,67 |
Dobierając komponenty i ich proporcje, powinno się uwzględniać udział zbóż w zmianowaniu i bezpośredni przedplon. W przypadku zmianowań zbożowych, a także w tzw. monokulturze zbożowej należy zaplanować mieszanki głównie z owsem jako rośliną łagodzącą skutki odejścia od racjonalnego następstwa. Badania dowodzą, że koncentracja związków fenolowych w glebie po mieszance jęczmienia z owsem jest niższa w stosunku do zasiewu jednogatunkowego, a wartość przedplo-nowa mieszanki jest lepsza niż monogatunkowego zasiewu jęczmienia (Wanic, Nowicki, 2000).
Masę wysiewu mieszanek i mieszanin należy określać jako sumę poszczególnych udziałów w odniesieniu do siewu czystego każdego komponentu.
Mieszanki plonują najlepiej, gdy są posiane możliwie najwcześniej, bo uzyskują wtedy najkorzystniejszą zwartość źdźbeł produktywnych. Ich ujemna reakcja na opóźnienie siewu, szczególnie tych z udziałem jęczmienia, jest jednak mniejsza niż zasiewów czystych, co może mieć praktyczne znaczenie w latach ze spóźnioną wiosną bądź w warunkach przesiewów wymarzniętych zimą.
Jakkolwiek mieszanki plonują najlepiej po dobrych przedplonach, to jednakże względu na szerszą tolerancyjność wysiewa się je najczęściej po zbożach, raczej w końcowych polach rotacji. Ze zbóż najlepszym przedplonem jest kukurydza, a także inne mieszanki zbożowe. Po przedplonach zbożowych można wysiać między-plony ścierniskowe, które przeorane jesieńią wzbogacają glebę w niesłomiastą substancję organiczną i wpływają korzystnie na plonowanie.
Potrzeby nawozowe mieszanek mogą być mniejsze niż pojedynczych gatunków. Wynika to z synergizmu korzeniowego i lepszego wykorzystania gleby. Z drugiej