DSCF5527

240 W. Budzyński, W. Szempliński

6.2. Znaczenie gospodarcze

W świecie owies jest gatunkiem uprawianym na powierzchni 13,1 min ha, co stanowi zaledwie 2% areału zajętego przez zboża. Z powodu niskiego plonu (2,05 tfha) jego udział w zbiorach zbóż wynosi tylko 1,3% (26,7 min t).

Największe plony z 1 ha uzyskuje się w Irlandii (6,9 t), Anglii (5,9 t) i Holandii (5,4 t), tj. w krajach, gdzie w zasiewach znaczny udział ma forma ozima. W krajach ościennych średni poziom plonów jest bardzo zróżnicowany: w Niemczech -4,6 t/ha, w Czechach — 3,0 t/ha, na Litwie, Ukrainie i Białorusi — od 1,8 do 1,9 t/ha.

Średni krajowy plon ziarna w latach 1999—2001 wynosił 2,29 t/ha i należy go ocenić jako niski, sięgający zaledwie 39% potencjału wyrażonego średnim plonem wzorca zbiorowego COBORU (rys. 6.1). Potencjał plonotwórczy aktualnych, oplewionych odmian rejestrowych osiąga wartość 5,5—6,0 t/ha. Owies nagoziamisty plonuje na poziomie 78% wzorca oplewionego.

1991    1992    1993    1994    1995    1996    1997    1998    1999 2000 2001

Rys. 6.1. Porównanie średnich plonów odmian owsa w badaniach rejestrowych (COBORU) oraz średnich plonów w produkcji według GUS-u

W Polsce zbiory owsa (1270 tys. t) maleją i w ostatnich latach stanowiły zaledwie 5,0% zbioru wszystkich zbóż. Uprawia się tylko formę jarą, gdyż odmiany ozime (brytyjskie, włoskie, francuskie) w naszych warunkach nie dorównują mrozoodpornością i zimotrwałością nawet jęczmieniowi ozimemu.