DSCF5737

M. kaunowska-Zdun

2.2. Znaczenie gospodarcze

Burak pastewny jest gatunkiem bardzo plennym. Plony świeżej masy korzenił odmian plennych wynoszą w dobrych warunkach nawet ponad 100 t/ha (10-14 t l suchej masy). Jego korzenie są traktowane jako soczysta pasza objętościowa.

W 1950 r. w Polsce burak pastewny zajmował 245 tys. ha (1,5% w strukturze zasiewów), w 1996 r. — około 117 tys. ha, a w roku 2002 - 113 tys. ha (>1% w -strukturze zasiewów). Powierzchnię zasiewów i średnie plony korzeni okopowych;; roślin pastewnych pozyskiwane w gospodarstwach rolnych w latach 1995-2001 przedstawia tabela 2.1.

Tabela 2.1. Powierzchnia zasiewów i średnie plony korzeni okopowych roślin pastewnych

Wyszczególnienie	Lata
	1995	1996	1997	1998 1	1999	2000	2001
Powierzchnia zasiewów (tys. ha)	143	117	117	112	140	126	113
Plon korzeni (t/ha - świeża masa)	37,7	42,8	40,9	42,3	38,5	40,0	40,1
Plon korzeni (t/ha - sucha masa)	4,9	5,6	5,3	5,5	5,0	5,2	5,2

Korzenie buraka pastewnego ze względu na dużą zawartość wody (80-88%) 1 trudno się przechowują i dlatego stanowią paszę sezonową w okresie jesieni i wcze- i snej zimy.

Uprawa jest pracochłonna, na ogół trudna mechanizacja zbioru, a w przypadku 1 niektórych odmian wręcz niemożliwa. Toteż należy się liczyć z dalszym zmniejsza- I niem się powierzchni zasiewów buraka pastewnego.

Korzyści z uprawy buraka pastewnego płyną przede wszystkim z jego wysokiej < plenności. Zakładając, że będzie się użytkować tylko korzenie, pozyskuje się w praktyce rolniczej średnie plony suchej masy od 4,1 do 6,1 t/ha (tab. 2.1). Są to 1 plony znacznie przewyższające średnie plony zbóż. W zmianowaniu jest to roślina okopowa, która wymaga obornika oraz starannych zabiegów uprawowych i od-chwaszczania pola. Jej uprawa wpływa na poprawę żyzności i kultury gleby, dzięki 1 czemu pozyskuje się dobre stanowisko pod rośliny zbożowe jare.

Burak pastewny służy jako pasza głównie dla bydła, owiec i kóz. Jest paszą soczystą, korzystnie działa na mleczność krów. Uprawę buraka pastewnego o wysokiej zawartości suchej masy na paszę dla trzody zapoczątkowano w Danii po 11    1

wojnie światowej, kiedy to wyhodowano odmiany o wysokiej zawartości suchej masy korzeni (17-20%). W Polsce taki typ buraka pastewnego upowszechniono