DSCF7344

W przypadku wykonywania znormalizowanych części maszyn, np. śrub. pełny asortyment gwintów i długości śrub (oparty na wymiarach nominalnych) może wynosić kilkaset tzw. typowym tarów Zastosowanie typizacji w tym przypadku polega na ustaleniu gwintów uprzywilejowanych oraz ograniczeniu długości śrub stosowanych dla każdego gwintu, co powoduje kilkakrotne zmniejszenie liczby typowymiarów. Efektem jest wówczas możliwość produkowania mniejszej liczby śrub. ale w większych seriach, co jest korzystniejsze z punktu widzenia ekonomiki produkcji.

Unifikacja jest wyrazem dalszego postępu w zakresie normalizacji i polega na ujednoliceniu elementów i zespołów stosowanych w podobnych maszynach, co ogranicza liczbę produkowanych odmian elementów i zespołów oraz zwiększa zakres zamienności. Zastosowanie unifikacji w budowie maszyn można zilustrować następująco: przy projektowaniu nowej maszyny wykorzystano np. ok. 5% części stosowanych w poprzednio produkowanych maszynach (niezależnie od części znormalizowanych); podejmując konstrukcję kolejnych wersji podobnych maszyn można stopniowo osiągnąć nawet ponad 80% części powtarzanych, stosowanych we wszystkich produkowanych typach maszyn.

Zwiększenie powtarzalności rozwiązań konstrukcyjnych części maszyn

—    a tym samym wprowadzanie typizacji i unifikacji w coraz szerszym zakresie

—    wymaga prowadzenia statystyk produkowanych elementów, i to nic tylko w ramach jednego zakładu. Mając do dyspozycji zgromadzone materiały statystyczne, można tworzyć zbiory elementów o podobnej konstrukcji i technologii wytwarzania. Po ujednoliceniu elementów o zbliżonych kształtach i wymiarach można będzie je produkować w znacznie większych seriach, zależnie od potrzeb różnych zakładów.

W celu ułatwienia podjęcia skoordynowanych działań w tym zakresie Centralny Ośrodek Badawczy Normalizacji opracował .Jednolitą Klasyfikację Konstrukcyjno-Technologiczną Przedmiotów Produkcji” (JKKTPP), wydaną w 1977 r. przez Wydawnictwa Normalizacyjne. Wdrażanie JKKTPP w przemyśle powinno przyczynić się do uzyskania wymiernych korzyści ekonomicznych.

1.4. Zasady obliczania wytrzymałości części maszyn

Rodzaje obciążeń. W trakcie eksploatacji maszyny jej części mogą ulec uszkodzeniu lub zniszczeniu pod wpływem czynników zewnętrznych, np. w wyniku działania sił zewnętrznych, nadmiernego nagrzania, korozji itd. Zadaniem konstruktora jest więc takie zaprojektowanie części, aby — spełniając podstawowe zasady konstruowania — zapewnić również zmniejszenie do minimum prawdopodobieństwa zniszczenia tych części. Podstawą do obliczeń wytrzymałościowych części maszyn jest określenie charakteru sit zewnętrznych. czyli obciążeń mechanicznych.

Obciążenia dzieli «aę ogólnie nr

•    stale (•lityczne, niezmienne, trwalei których wartość % tieamck «ą niezmienne w ciągu dość długiego czan pracy (ryt. t M *

•    zmienne, o różnym charakterze zmicnnokś w cas«e prac* (ry% fjft c i A

Obciążenia nieustalone (rys. 1.24) można cwemoateie pirji ftamrf jgJMi żonych obciążeń zmiennych.

Rys. 1.2. Rodzaje cykli obciążeń i naprężeń: a) stały, k ji ułaiatir—i aną | odzerowo. 2 - tętniący jednostronny), c) obustronnie maran? t5 — «A4h«j 4 - dwustronny niesymetryczny), di nieustalony. T — okres tcykl ama< abdąkna

Wśród obciążeń zmiennych wyróżnia się obciążenia okresowe — &*łaęs-ciej szybkozmienne — jako typowe obciążenia pracujących csęsa najn Należą do nich obciążenia:

•    wahadłowe, przy których bezwzględne wartości i F^ są «bie równe (rys. I.2c—3) — np. obciążenie (toczyska w pompach tftokowydh ohntłon nego działania, obciążenie walów itd.;

•    tętniące odzerowo. przy których w każdym cyklu psncy «l«b F^ł » (rys. I.2Ó— Z) — np. obciążenie zębów w kokach zębatych itd.

Obliczenia wytrzymałościowe. Obliczenia wyunmahw cnffci

wykonuje się: