DSC07167

Jeden z ostatnich przewoźników przez Odrę, emerytowany stolarz, który w przeszłości pracował w kozielskiej stoczni rzecznej, ręcznie wyplata sieci rybackie znane w całym kraju. Bardzo często realizuje zamówienia z pobliskich gospodarstw rybackich z województwa śląskiego i opolskiego. Wyplatanie sieci to tradycja Ryborzów z dziada, pradziada. - Sieci wyplatał mój pradziadek, dziadek a ;a nauczyłem się tego od mojego ojca — wspominana Ginter Ryborz. Wyplatanie sieci to misterna robota wymagająca skupienia, dobrego wzroku i cierpliwości. Oczka sieci do łowienia narybku mają wymiar 1 centymetra kwadratowego. Barwi się ją na zielono, by ryby w nią łatwiej wpadały. Przy barwieniu oczka kurczą się do pożądanego wymiaru.

*

Największa sieć wypleciona przez Gintera Ryborza miała 41 metrów długości i 4 metry szerokości, cała sieć liczyła ok. 175 tysięcy oczek ręcznie wi-izanych. Wymiar oczka zależy od wielkości deseczki z drzewa śliwkowego, na które nakłada się poszczególne oczka. Najlepszym materiałem na sieci jest sznurek sprowadzany z Ukrainy. Zrobienie typowej siatki o wymiarach 3 m głębokości i 1 m szerokości, przy średnicy oczka 3 cm zajmuje ok. 10 godzin. Wyrób sieci rybackich to nie jedyne hobby mieszkańca Przewozu. Potrafi również wyplatać więcierze. komolce, które służą do łowienia ryb. Wyplata także wiklinowe kosze, koszyki. Wyrobami Gintera Ryborza zainteresowało się Musem Wsi Opolskiej w Opolu-Bierkowicach, gdzie zostanie odtworzony starodawny dom rybacki. Ginter Ryborz na stałe zapisał się także w oblicze wsi Przewóz, w jej centrum stoi wykonany przez niego pomnik w postaci łodzi symbolizujący Przewóz.

[ 17$ tysięcy oczek sieci ręcznie plecionej, www.wrotaopolszczjrznjr.pl. 23.01.2008]

y

23

II. Układ urbanistyczny miejscowości 1. a) Wiek budynków

Przewóz to wieś wielodrożna o nieregularnym kształcie, z charakterystycznym czworobokiem użytków rolnych w centrum, którego boki wyznacza zabudowa. Wieś nie posiada historycznego układu zabudowy, przyjęła formę wielodrożnicy. Płaski teren nie ograniczał kierunków rozwoju zabudowy. a panujące tu wszędzie dobre warunki glebowe umożliwiały wytyczanie kolejnych działek budowlanych pośrodku użytków rolnych poszczególnych właścicieli. Jedynym czynnikiem stale regulującym rozwój była i jest rzeka Odra. która przyczyniała się do szybkiego niszczenia zabudowań wsi np. przez podmywanie fundamentów, zawilgocenie, pękanie i murszenie ścian, co w konsekwencji powodowało burzenie starych, zniszczonych obiektów i zastępowanie ich nowymi lub ewentualnie przebudowę. Nowopowstałe zabudowania niekoniecznie były kontynuacją wcześniejszych obiektów, powstawały szybko, niejednokrotnie małym nakładem finansowym dla zabezpieczenia dobytku i zapewnienia podstawowych warunków socjalnych. Dzisiejszy układ zabudowy wsi jest niejednolity i nie przedstawia większej wartości krajobrazu kulturowego. Brak zauważalnego i dynamicznego rozwoju wsi - dotychczas występowała zabudowa plombowa, wieś nie rozwijała się na boki. Tereny budowlane otoczone trwałymi użytkami zielonymi (pastwiska, łąki) oraz polami uprawnymi, do których prowadzą drogi gospodarcze. Zabudowa miejscowości rozproszona, działki budowlane rozbite są terenami rolnymi (łąki, pastwiska, pola), występuje zabudowa zagrodowa i mieszkaniowa o nierównomiernym układzie zagęszczenia zabudowy.

Wiek budynków

Blisko połowa budynków we wsi powstała przed 1945 r. - 46S wszystkich budynków mieszkalnych i gospodarczych. Znaczną część 33 9ustanowią budynki z lat 1945-1980. Nieznacznie mniej - 21% to nowe zabudowania mieszkalne i gospodarcze powstałe po 1980 roku.

Najstarszym obiektem we wsi jest drewniany kościół i XVI w. wpisany do rejestru zabytków, pozostałe starsze obiekty znajdują się głównie w centrum wsi, wzdłuż ulicy Odrzańskiej i Długiej, rozrzucone wśród późniejszej zabudowy.

24