DSCN1761

Moralne podstawy organizacji 109

na w Zycie teoria modernizacji służyła interesom wielkich koncernów i prowadziła do pogłębiania zależności krajów słabo rozwiniętych od politycznych i ekonomicznych „centrów”. (A.S.)

Zob. innowacja, postmodernizm, rozwój społeczny. społeczeństwo ponowo czesne, tradycja, zmiana społeczna.

Literatura:

Smelser N.J.. 1975, Przyczynek do teorii modernizacji Iw:] Elementy teorii socjologicznych. Materiały do dziejów współczesnej socjologii zachodniej, wybór W. Dcrczyński, A. Jasiń-ska-Kania, J. Szacki. PWN, Warszawa. Szczepański M.S., 1985, Teorie zmian społecznych. Wybrane zagadnienia. cz. 1: Teorie modernizacji, US, Katowice.

Modernizm, zob. postmodernizm.

Monocentryzm, zob. porządek społeczny.

Monokauzalizm, zob. determinizm w socjologii, redukcjonizm.

Morale pracy, szczególnie wysoki poziom współpracy w zespołach pracy. Grupa pracownicza wyróżnia się odpowiednim morale pracy, gdy: 1) u wszystkich członków grupy widoczne jest poczucie wspólnoty i występująca na tym tle gotowość do. wspólnego działania poszczególnych pracowników, ich reprezentacji i kierownictwa. 2) ogół pracowników ma wyraźnie sprecyzowany cel pracy (np. uzyskanie awansu lub wyższych zarobków), 3) u ogółu pracowników widoczne jest dążenie do osiągnięcia tego celu, 4) każdy pracownik uświadamia sobie, jakie zadania ma do spełnienia w grupie, oraz dostrzega sens uczestniczenia wraz z całą grupą w realizacji przyjętego celu [R. Dyoniziak 1967].

Stan morale pracy zależy od wielu czynników, ale przede wszystkim od umiejętności przywódczych zwierzchnika, od sprawiedliwej oceny działań każdego pracownika, od właściwego podziału pracy oraz doświadczeń w dotychczasowej współpracy z członkami danego zespołu. Wysoki po

ziom morale pracy nie jest wynikiem z góry przyjętych poleceń, lecz rodzi się spontanicznie jako skutek zgodnego współdziałania pracowników w dłuższym okresie, szczególnie w mniejszych grupach pracowniczych, gdzie codzienne kontakty i współpraca pozwalają na lepsze poznanie się pracowników i ich wzajemne zrozumienie w toku pracy. (M.P.)

Zob. model grupy sprawnej, moralne podstawy-organizacji.

Literatura:

Dyoniziak R.. 1967. Społeczne uwarunkowania wydajności pracy, PWE, Warszawa.

Katz D.. 1950, Productn-ity. Supet-eision and Morale in an Office Situation, Univ. of Michigan Press. Ann Arbor.

Moralne podstawy organizacji, podstawowe zasady regulujące sytuacje współpracy, współdziałania, realizowania wspólnych celów. Można mówić o czterech podstawowych (elementarnych) zasadach ważnych dla funkcjonowania organizacji: 1) zasadzie solidarności, 2) zasadzie auto-nomiczności elementów, 3) zasadzie społecznej koordynacji, 4) zasadzie „partnerstwa”.

Pierwsza zasada ustala konieczność i zobowiązanie do podporządkowywania się elementów organizacji jako całości, jeśli wymaga tego osiągnięcie nadrzędnego celu. Konsekwentnie, żaden z elementów organizacji nie ma prawa do podejmowania działań przynoszących szkodę organizacji. ..Dobro całości”, które stanowi kryterium oceny działań solidarnych, nie może być pojmowane w sposób uproszczony. Nie może być zwłaszcza tak. aby rozumienie ..dobra całości” było narzucone przez elitę przywódczą w myśl jej interesów. W rzeczywistości ten wspólny cel (interes) jest kategorią dynamiczną, tworzącą się w rezultacie różnokie-runkowych. wzajemnych oddziaływań grup i jednostek. Realizacja tej zasady inaczej przedstawia się na poziomie makrospołecz-nym, a inaczej na poziomic mczospołccz-nym (średnich struktur). W tym drugim