DSCN1874

222 Więź społeczna

Literatura

Mlicki M.K., 1986. Socjotedmika. Zagadnienia etyczne i praJaeologiczne, Ossolineum. Wio-cław.

Podgónccki A.. 1995. Społeczeństwo polsku•. WSP. Rzeszów

Socjotechuka Style działania, 1972. pod red A Podgófockkgo. KiW, Warszawa

Więź społeczna, ogól relacji i wzajemnych oddziaływań międzyosobowych i między grupowych w obrębie zbiorowości, siły podtrzymujące tc relacje i oddziaływania oraz współwystępująca z nimi świadomość identyfikacji i łączności.

Więź społeczna przejawia się w dwóch aspektach: obiektywnym i subiektywnym. Pierwszy odzwierciedla dające się rzeczowo określić wspólności i związki międzyludzkie. drugi przedstaw ia stany świadomości: postawy wobec innych i całej zbiorowości oraz wynikające z postaw działania [P. Rybicki 1979. s. 46]

W nawiązaniu do koncepcji Emila Durk-hcima (solidarność mechaniczna i solidarność organiczna) i Ferdinanda TOnnicsa można powiedzieć. że więź społeczna kształtuje się tak w rezultacie podobieństwa zachowań wewnątrz zbiorowości, jak i w rezultacie zróżnicowania dopełniających się działań Realne manifestacje więzi znajdują swe odzwierciedlenie w dwóch odmiennych stanach świadomości Sytuacjom podobieństwa odpowiada spontaniczność i dodatnie emocje W sytuacjach, w których uczestnicy społeczeństwa realizują odmienne, dopełniające się role. więź uświadamiana jest jako dana z natury lub przez ustanowienie i przeżywana jako swego rodzaju konieczność, niekiedy przykra i uciążliwa. Umacniają ją wówczas racjonalizacje i moralne uzasadnienia Szczególnym typem więzi jest więź zrzeszeniowa, tworząca się jako połączenie spontanicznych kontaktów oraz dążeń do budowania struktur. O ile więź stanowiona jest niejako narzucona zbiorowości (pr/rz silniejszych lub „mądrzejszych"), o tyle w systemie opartym na więzi zrzeszeniowej wlad/a jest zawsze wyrazem

, czynnikiem konsensusu    ^

na więzi stanowionej, sytuacja optymalna dla dokonywania się ciągłych zmian , prze kształceń systemu (k.Z. Sowa 1992, s. 6. )

Wskazuje się na dwa zakresy spraw które ludzi łączą i jednoczą. Pierwszy to wspólność potrzeb i systemów wartości na podłożu której pojawiają się podobne dążenia i działania. Drugi zakres wynika z nieuchronnych w każdym społeczeństwie różnic dy spozycji indywidualnych i położenia społecznego oraz zróżnicowania zadań jednostek i grup w podziale pracy wraz z odpowiadającym mu systemem stratyfikacji. Stwarza to grunt, na którym kształtu!.-, się pozycje społeczne i role społeczne, tu rżąc sieć wzajemnych powiązań i zależn. ści między ludźmi. ..Więź społeczna tworzy się i utrzymuje przez to. co ludzi łączy i przez to. co ludzi dzieli w zbiorowy współżyciu: nic albo przez, jedno, albo pac: drugie, jak postulowały niektóre teorie Można by upatry wać idealny stan \\ ę. społecznej w równowadze między c/ylin kami. które w iążą ludzi przez w spoin. •-postaw i dążeń, i czynnikami, które zespa łają ich przez powiązanie różnych pozui społecznych i różnych społecznych zadań By łaby to zarazem równowaga spontanicznej, mieszczącej w sobie ładunek emocio-nalny. łączności ludzi i czy to bardzie tradycjonalnej, czy bardziej racjonalnej orp nizacji życia zbiorowego" |l* R>*^uk 1979,5.691-693).

W poszczególnych, konkretny ch wościach równowaga między czynnik-¹¹ wspólności i czynnikami ztóżjuco"-¹^' a także między spontanicznością • ^r‘^K^ _iLl lizmem w życiu społecznym mc ^,c'| co zagraża więzi przez osłabienie ^ll' ’_vłV fię jednego jej spoiwa. Zjawisko taku ^ stępuje w dwóch typach zbiorow"^ raktery stycznych dla współcżcsnef¹'' ^ Musy ludzkie przejaw iąją |xnk^^K by i jednakowe zachowania.