Wyuczona bezradno^ 227
Literatura
Pv<jnR ł967- Społeczne u»arunk<n%(Wu, Nowości pracy . KiW. Warszawa, godnjut* G . Trommsdorf (}.. 1989,
[*) Woenerhuch Jer Saziolugie. Stuttgart
Wygaszanie, zob. zachowania spo-
Wyjaśnianie, zob. paradygmat, socjologia rozumiejąca.
Wymiana społeczna, zob. interakcja, władza
Wyobraźnia socjologiczna, zdolność
dostrzegania związków między swoim jednostkowym losem, swoimi problemami, zamierzeniami, nadziejami i lękami a szerszym kontekstem społecznym i historycznym. w którym ludziom przychodzi żyć. Perspektywa oraz interpretacja wydarzeń i procesów społecznych jest zazwyczaj ograniczona rutynowymi doświadczeniami dnia codziennego. Posiadanie wyobraźni socjologicznej umożliwiłoby ludziom pełniejsze i bardziej wnikliwe rozpoznanie związków między własna biografią a historią i sytuacją całej zbiorowości. Termin ten został oprowadzony przez C.W. Millsa 11959). Autor ten proponował uprawianie socjologii jaku narzędzia krytyki społecznej. Przeciwciał się dążeniom do konstruowania wielkiej teorii” (grand rheory). np. w wer-'j| T. Parsonsa. jako zbyt ogólnej i odległej °d społecznej rzeczywistości. Równie sil-n* należał „wyabstrahowany empiry/m lobttracted empiricism) uprawiany przez RF. Lazarsfelda. polegający li tylko na bez-*eor'ctycznym, bezładnym gromadzeniu da-rr/ch. nie nawiązującym do teorii i nie słu-;4cym budowie teorii [ibidem, s. 25-75) lilii t^’ wskazywał na te obszary
5^*. w których problemy i kłopoty om»-występujące masowo stają się problc-^ 1 *P°kJcznynu (np alkoholizm, narko-^ bezrobocie, przestępczość) Proble-*ych nic da się zadowalająco wyjaśnić
Zwoływanie się do cech (słabości ) poszczególnych jednostek, po-
woU lub /nac^i J JC Slę ca,a ekonomiczm. kryzys
st>1ucji) C W Miii "ttkejonowanie in-cjolouii iakn h ,Pr°pono^ł "W so-
W funkcjonowanie która poprzez kształtowanie wfcSfe ogtcznej wyobraźni, poszerzałaby 2E ludzkiej wolności. (M.P.)
&>b problemy społeczne.
Literatura:
Collins R., 1982, Sociological Insigla. Chford Umv Press. New York
Mills C.W.. 1959. The Sociologica! Imaętna-tion, Oxford Univ Press. New York
Wypytywanie, zob. intcrakcjonizm symboliczny.
„Wyścig szczurów”, pogardliwe określenie, powstałe w okresie ruchów kontc-statorskich 1968 r., odnoszące się do wzorów kariery i awansu zawodowego w ramach istniejących struktur organizacyjnych W określeniu tym zawarta jest krytyka sty lu życia, sprowadzającego się do nieustannej walki o coraz wyższe stanowisko w hierarchii służbowej. (AS.)
i\uczona bezradność, ograniczona lóść lub brak zdolności odpowiedniego ,wania w nowych sytuacjach, w zmic--vch się warunkach, jedna i negatyw-'konsekwencji zjawiska biurokracji :csu biurokraty zacji. Temun ^>^20-:zradnoki" ^ined^opacU))^ w ul/onv przez lhorstema \cblena
l udzie zatrudnieni w organ,zacj,
krarec/nej. w ramach niekiedy bardzo
k inahi czynności. uczą się J ° Tomblems- prawie wyłącznic na ^ fvch sanweh przepić ■ reguła-ia 1 o.wuia w sposób mcchan.cz-kU £łnv? rozbawiony wyobraźni odmiennych, wymaga,ą-