Plan jako wytyczna działania 179
Ona wszystkich pilnie słucha. No. może z wyjątkiem Andrzeja.
1 Nieprawda, u niej nawet Andrzej czasem się odezwie, i to całkiem kulturalnie. Mówię ci, u niej wszyscy grają w ekstraklasie...
B. Choć niektórzy tylko stoją na boisku. Ja wolę takie zadania, które mogę dobrze wykonać.
C. A ja wolę, jak jest wszystkim wesoło. Więc wracam pod skrzydła naszej Humy. B. Miłych wrażeń! Ja zostaję w naszej Technobrygadzie.
O planowaniu tak napisał nasz znakomity filozof, Tadeusz Kotarbiński (1960,
113):
„Co się składa na planowanie? Ściślej: co robi planujący jako taki? Odpowia
damy pokrótce: stawia sobie lub zakłada jakiś cel i obmyśla środki do tego celu.
Te akty poprzedza powstanie jakiejś potrzeby, której ów cel miałby uczynić zadość, zaś po zbudowaniu projektu planu następuje jego akceptacja, czyli przyjęcie projektu, który dzięki temu staje się planem, i wreszcie wykonywanie planu połączone z kontrolą wykonania".
Ten język brzmi znajomo, gdyż przypomina nam pragmatyczną teorię Tylera, wyjaśniającą budowanie programu kształcenia w kategoriach „celów" i „środków”. Najważniejsze w programach są cele, a w planowaniu - drogi do ich osiągnięcia.
Skoro plan ma być wytyczną działania, musi je odpowiednio organizować.
Z rozważań Kotarbińskiego wybieramy 11 cech dobrego planu, które dają się pogrupować w trzy kręgi (tamże, s. 120-125, niektóre określenia zmodyfikowano):
A. Trafność planu, na którą składają się:
1. celowość - powinien on „wskazywać właściwe środki do celu, któremu służy”,
2. perspektywiczność - większą wartość mają „plany długodystansowe”,
3. strategiczność - szczegółowość planu powinna być „należycie ograni-
czona.
B. Logiczna konstrukcja planu, obejmująca:
1. racjonalność - rozumność, „ugruntowanie poznawcze”,
2. kompletność - niepozostawianie luk i niedomówień,
3. wewnętrzną zgodność - żadna część planu nie jest sprzeczna z inną
częścią.
C. Walory użytkowe planu, na które składają się:
I wykonalność - zgodność z doświadczeniem, ustrzeżenie się fantazjowania,
2. operatywność - poręczność, wygoda w stosowaniu,