256 Rojom 17
Ryc. 17.13. Wykrywanie mikrodelecji w zespole Di George' a za pomocą techniki FISH
nie licznych i złożonych aberracji liczbowych i strukturalnych chromosomów, a także na ujawnienie dotychczas nieopisanych zmian. Dwu barwna fluorescen-cja pozwała również na wykrycie genu fuzyjnego BCR-ABL w przewlekłej białaczce szpikowej
Nowoczesną techniką stosowaną w cytogenetyce molekularnej opartą na hybrydyzacji m situ jest porównawcza hybrydyzacja genomu CGH (ang. campe-ratwe genomie hybridization). Polega ona na równoczesnej hybrydyzacji wyznakowanego DNA komórki nowotworowej (detekcja w kolorze zielonym) i referencyjnego DNA komórki prawidłowej (detekcja w kolorze czerwonym) do prawidłowych chromosomów metal azowych na szkiełku mikroskopowym (ryc. 17.14). Stosując dwubarwną detekcję fluorescencyjną, możemy za pomocą komputera wykonać ilościową analizę wzajemnego stosunku obu sygnałów wzdłuż poszczególnych chromosomów. Wartość stosunku zieleń : czerwień >1 lub < 1 oznacza odpowiednio zwiększenie lub zmniejszenie w DNA nowotworowym liczby kopii sekwencji specyficznej dla danego regionu chromosomu. Po wykryciu nieprawidłowości regiony badamy szczegółowo za pomocą specyficznych sond molekularnych. Technika CGH doskonale nadaje się do badania trans-lokacji wzajemnych, w których niekiedy dochodzi do niewielkich delecji niewidocznych podczas rutynowej analizy prążkowej.
hybrydyzacji
i
DNA komórki nowotworowej (biotynn - 7iolof'i)
W
Irmr&tĄt hjamfAnrjff t «*ZfZony
» hwwpwiwii - »ir ■ i >uterowa rj&ri/u itwiiąiiii
0.0 1-—-
profil miaroywnutu Auorescencji MWcarattrt
CL |
I |
L) |
/ |
V | |
czerwony |
żółty | |
(deloc|a) |
prawidłowy |
Ryc. 17.14. Schemat metody porównawczej hybrydyzacji genowej CGH
Odkąd odkryto chromosomy płci, wzbudzały one duże zainteresowanie badaczy. Chromosomy płci zwane heterochromosomaml oznaczamy symbolami X i Y, różnią się:
- długością (X przeciętnie dwa razy dłuższy od Y),
- morfologią,
- układem prążków,
- zestawem loci genów.
Chromosomy homologiczne tworzą identyczne pary, geny autosomalne występują w dwóch kopiach, ale nawet niewielkie zmiany w strukturze autosomów są