E
0

Cecha

Liczba firm

Rodzaj

produktu

Kontrola nad ceną

Producenci (tzw. cenobiorcy) nie mają wpływu na ceny, gdyż udział każdego z nich na rynku jest znikomy Cenobiorca: producent na tyle mały w stosunku do co lego rynku, że jego sprzedaż nie może wpływać na ceny rynkowe Jcsi on zmuszony zaakceptować lub odrzucić cenę rynkową decydując się na określoną wielkość sprzedaży przy założeniu niezmienności ceny rynkowej,

w

wejścia na

| Konkurencja

pozacenowa

Przykłady

handel detaliczny, obuwia, książek

Cech/ wyróżniające cztery podstawowe modela rynku

Produkty standartowe (dobra kapita-lowe) lub produkty zróżnicowane (do bra konsumpcyjne)

Bariery wejścia na rynek są znaczne, głównie są to bariery' technologiczne, związane z wysokimi nakładami inwestycyjnymi lub ochroną patentową    <

Konkurencja doskonała

bardzo duża

Brak zróżnicowania produktu, produkt standartowy

Nikt z uczestników rynku nie korzysta z uprzywilejowania, czyli istnieje pełna swoboda wejścia i wyjścia na rynek. Na rynku nie ma żadnych prawnych ekonomicznych barier wytwarzania sprzedaży dóbr; produkcja jest elastyczna, czyli istnieje możliwość łatwego przenoszenia czynników produkcji jednej gałęzi do drugiej

brak rolnictwo

Konkurencja monopolistyczna

duża

Produkty zróżnicowane, stanowiące względem siebie bliskie substytuiy

Producenci mają możliwość wpływu na cenę własnego wyrobu, lecz w wąskim zakresie

Istnieje swoboda wejścia i opuszczenia rynku, chociaż pewne trudności mogą się pojawić

Przeważają formy konkurencji pozace-nowej; reklamą opakowanie, serwis gwarancyjny, public relation i publicity, promocja sprzedaży, sprzedaż osobista. W ramach promocji istnieje znaczny nacisk na tzw. środki identyfikacji firmy (nazwę produktu,znak firmowy)

Oligopol

od dwóch (tzw, duopol) do kilkunastu

Ceny są dość stabilne. Każdy z producentów może wpływać na cenę, aJe musi się liczyć z tym, iż jego decyzja wywoła określone reakcje jego konkurentów, czyli kontrola nad ceną jest ograniczona wzajemną współzależnością producentów. W przypadku zmo-wy kontrola nad ceną jest już znaczna

Konkurencja pozacenowa dotyczy przede wszystkim produktów konsumpcyjnych a więc produktów zróżnicowanych

Monopol peiny jeden

Produkt jednorodny, zbliżonych substytutów

Monopolista dysponuje pełną władzą rynkową, może więc wpływać na' cenę towaru, np. manipulując wielkością podążyć Jest on tzw. cenodawcą (cenotwórcą) może więc podnieść cenę oa swój produkt bez obawy utraty klientów

Istnieją bardzo wysokie bariery wejścia na rynek np. związane z: ochroną patentową kontrolą rzadkich a ważnych zasobów (surowców, wiedzy), wysokim poziomem efektywnej wielkości produkcji (monopol naturalny), zakaza rru prawno-admirustrac. które mogą powodować, ze wejście do danej gałęzi produkcji jest nielegalne; posiadaniem wyłączności sprzedaży na danym tęrc-nie lub prawem do znaku firmowego

rynek odzieży, rynek stali, rynek samochodowy

niektóre usługi publiczne: sieć wodo-,owa, telefoniczna, elektryczność

na wielkość udziału w łącznej produkcji doslarczaneTna^P^?meTna‘ ^    ° ^vvszy^stkich zjawiskach rynkowych, związany jest z koncentracją.Poriom koncentracji wskazuje

Przyczyny koaccntracji:    hmosLarczanej na dany rynek największych producentów, którzy najczęściej tworaą oligopol. .    ^    J J

N^c: N^eaie się przedsiębiorstw lub absorpcje jednych firmprzez inne^ ^    ^{2ródiem baner vve}J^scia dla potencjalnych konkurentów i umacniają oligopolistyczną sini!:turę rynku

'    jest kształtowanie cen i produkcji lub inne ograniczenia konkurencji mi_ędzv mm,,

ograniczanie ich ilości (np. poprzez dumping), konkureiSa cenowaTnl,.    ^C°ⁿ°^{W6 (porozuniieme U}J^ne>’ niedopuszczanie nowych konkurentów narynck olmopohsmczny i„h

brak nawet

Konkurencja pozacenowa opiera się głównie na "public relations" w ramach promocji produktu i firmy

L—U,JP