Farm1943

Ryc. 2.5. Eliminacja zerowego rzędu (liniowy odcinek wykresu) (w miarę zmniejszania stęłenla iek„ przechodzi w eliminaqę pierwszego rzędu)    '

Teoretycznie każdy proces czynny (biotransformacja, czynne wydalanie kanalikowe) może przybrać charakter procesu zerowego rzędu. W praktyce zależy to od stosunku między występującymi w rzeczywistości stężeniami a ..wydolnością” mechanizmu eliminacji. Jeśli aktywność mechanizmu eliminującego lek jest wy. starczająca, aby przy maksymalnych występujących realnie stężeniach nic uległ on nasyceniu, to eliminacja w praktyce będzie przebiegać zawsze jako proces pierwszego rzędu.

Eliminacja Icku z krwiobiegu może zachodzić w 2 fazach: w fazie pierwszej następuje szybkie usuwanie Icku bezpośrednio dostępnego eliminacji, po wyczerpaniu zaś tej frakcji eliminacja zwalnia się (druga faza), ponieważ jej szybkość jest ograniczona, np. przez proces redystrybucji z tkanek do krwi bądź dysocjację kompleksu Ick-bialko. Taki przebieg eliminacji odpowiada modelowi dwukom-partmentowemu; wykres przedstawiający zmniejszające się stężenie leku przedstawiony na skali półlogaiytmiczncj nie będzie prostą, natomiast wyraźnie uda się go rozdzielić na 2 w przybliżeniu liniowe części (ryc. 2.6),

W procesie eliminacji w modelu dwukompartmenlowym można wyznaczyć 2 stale szybkości eliminacji: stalą fazy szybkiej, oznaczaną zwykle indeksem a, i fazy wolniejszej, oznaczanej jako (i. Można również określić 2 odpowiednie okresy półlrwanl a, odpowiadające obu szybkościom eliminacji. Ocena takiej krzywej jest

trudniejsza niż w modelu jednokn_m„

Janc są 2 okresy pó^ma. z    ^Jefl‘ * i"fc™*n, o teku

drugi za-ś ekstremalnie długi (d„, ,CZi”ⁿ *» “iględnie krtUuiS.^, "? P^0-

«I° stosowania teku

na może mieć znaczenie dla steżeń    ^{ma 2w}yUe faza szvbka-

trwałego, trwającego tygodnie!    "1 - P-S^u wi“a

YVydalanie nerkowe. Nerka iest clń

wydalanie nerkowe składają się 3 n,oe""^ym "^arzi'^<kn' ‘bramując™ teki N, wydalanie kanalikowe i wchłanianie zwtoSe    ^klS^bu''Ł. czyn™

_tens nerkowy Icku jest nura, klirenau przesąc^T^^otegu całkowity kii-wego (jedli lek jest tą drogą wydalany)_MazSS““\"“    kanalika

klirensu wchłaniania zwrotnego. WanSS^T ^sk"^ro"'™'go. ..ujemnego kość wydalania nerkowego.    ^y C1 skladowe mogą wpływać na szyb-

Mocz pierwotny jest ultraprzcsączcm

stężeniu frakcji wolnej w surowicy P_rzecSeIc⁾^^y? ^Iek * «**«“» równym pierwotnego zachodzi całkowicie swobodni. "“.^,rakcJ‘ wolnej leku do moczu Puszkach jest wystarczająca, aby nic zatreymUSkiw¹ wlelko“ P^or6w w kłę-c/ąstcczcc. Khrcns przesączania klębuszkowego *S^!’!T^kl^,0i,!ti wyłącznic od wielkości przepływu nerkowego⁸    f akcP ^lck“ zależy więc

Czynne wydalanie kanalikowe iest nod.u._ .    .

niektórych Icków, z.włuszcza o charaklcra kwąsów^ubTa^rtp''^m'^{m wydala}"^,a rakłer transportu czynnego. W przebiegu wydalani, k,n?k^' ^P'°“^{s len ma cha}~ wad zjawisko konkurencji: niektóre

może tez wystąpić konkurencja o wydalanie między lekami. siX_a™ Si podawanie probeneedu w celu uzyskania przedhlżenutdziałania pcnicy'in?Tm. te było na mechanizmie konkurencji między tymi związkami    * * ^P

Na obecność wydalania kanalikowego wskazują duże. przekraczające klirens kreatyniny, wartości klirensu leku.

Podczas tworzenia moczu ostatecznego lek jest zwykle wchłaniany zwrotnic przez kanalik nerkowy. W przeciwieństwie do związków o znaczeniu fizjologicznym, wchłanianie zwrotne leków jest z reguły procesem biernym. W miarę zagęszczania moczu stężenie leku się zwiększa. Między światłem kanalika a otaczającą tkanką wytwarza się gradient stężenia, którego wielkość zależy m in. od stopnia zagęszczenia moczu oraz szybkości usuwania leku z tkanki okołokanalikowej do krwi. Lek dy funduje zgodnie z gradientem na zewnątrz kanalika. Im bardziej lipo-filny lek, tym łatwiejsza dyfuzja; jeśli lek jest swobodnie wchłaniany zwrotnie, to stężenie leku wydalanego z moczem jest zbliżone do stężenia w osoczu. Wydalanie takiego leku trwa bardzo długo. Jeśli lek jest związkiem dysocjującym, to jego wydalanie będzie zależeć od pH moczu, ponieważ frakcja zdysocjowana nie będzie wchłaniana zwrotnie, W normie mocz jest kwaśny (pH ok. 6,2); ułatwia to wydalanie związków zasadowych, natomiast zwalnia wydalanie kwasów. Można przyspieszyć wydalanie związków kwaśnych, alkalizując mocz, np. przez podanie wodorowęglanu sodu; metoda ta jest stosowana w toksykologii u osób zatrutych substancjami kwaśnymi.

Wielkość wchłaniania zwrotnego można określić, porównując klirens nerkowy Icku z klirensem kreatyniny, jeśli związek jest wydalany przez przesączanie, lub z klirensem /j-aminohipuranu sodu, jeśli jest wydalany czynnie.

53