File0020

Robert Michels - badacz elit (1886-1936) działacz niemieckiej partii SDP. Model socjaldemokracji mu nie odpowiadał. Twierdził, że w każdej partii dochodzi do oligarchizacji władzy (również w całym społeczeństwie). Na podstawie tej partii Robert Michels doszedł do tego, że w społeczeństwie rządzą biurokraci a nie elity.

Żelazne prawo oligarchii:

-    pojawienie się zawodowych kierunków w partii politycznej

-    kształcenie się aparatu biurokratycznego

-    w partii dochodzi do centralizacji władzy

-    zmiana celów z ostatecznych na instrumentalne

-    wzrost sztywności ideologicznej

-    malejąca rola członków w partii w podejmowaniu decyzji

-    orientowanie się partii nie na członku swojej grupy, ale na obu społeczeństwach

Henry Valen, Daniel Katz „Gumowe prawo oligarchii". Liderzy dopasowują się do

poglądów swoich członków.

Teoria pluralizmu - społeczeństwa nie są rządzone przez elity, ale przez ośrodki konkurencyjne, które na siebie wpływają. Twórca Robert Dahl - jednostki i mniejszości mogą wywierać wpływ na rządzących.

Teoria poliarchiczna - istnieją elity, które na siebie oddziałują. Współdziałanie różnych elit (Alfred Liphard).

APARAT PAŃSTWOWY

Aparat państwowy to wojsko i policja. Jest to wyodrębniony instrument służący do utrzymania i umacniania państwa. Policja już w starożytnej Grecji (V w. p. n. e.).

Służba cywilna - urzędnicy najwyższych szczebli w państwie.

Martin Dogan - najniższy szczebel urzędników to Mandaryni i ich rola stale rośnie. Dzieje się tak, bo:

-    zmniejsza się rola parlamentu na rzecz władzy wykonawczej

-    rośnie budżet w państwach

-    istnienie rozbudowanego sektora przedsiębiorstw państwowych

-    planowanie gospodarcze

-    centralizacja administracji państwowej

-    niestabilność rządów w niektórych krajach demokratycznych

-    panowanie zasady, że nie można być parlamentarzystą i ministrem

-    istnienie wielkich uprawnień dla administracji terenowych

Wojsko stanowi aparat szczególnego typu:

-    jest organizacją o przewodniej więzi formalnej nad więzią personalną

-    jest instytucją biurokratyczną, ale różni się od innych tym, że jest powołana do prowadzenia wojny

-    jest to szczególna organizacja, która charakteryzuje się własnym systemem awansu społecznego

-    jest to organizacja bojowa powołana do zwycięskiej walki

Cywilna kontrola nad wojskiem zależy od tego jak społeczeństwo postrzega wojsko i czy wojsko zachowuje polityczną neutralność. Politolodzy apelują, aby na czele administracji wojskowej państwa stała osoba cywilna, gdyż wojskowy reprezentuje interesy wojska.

SPRAWOWANIE WŁADZY POLITYCZNEJ

Sprawowanie władzy politycznej sprowadza się do podejmowania decyzji politycznych i ich realizowanie, czyli nic innego jak rządzenie i zarządzanie.