Zazwyczaj ochrona Infrastruktury kojarzona jest z ochroną fizyczną. Warto zatem wspomnieć, że zagadnienie to zostało już rozwiązane postanowieniami ustawy o ochronie osób i mienia. Zgodnie z nią obowiązek stosowania odpowiednich form ochrony obejmuje obszary, obiekty, urządzenia i transporty ważne dla obronności, interesu gospodarczego państwa, bezpieczeństwa publicznego i innych ważnych interesów państwa. W zakresie bezpieczeństwa publicznego są to:
a) zakłady, obiekty i urządzenia mające istotne znaczenie dla funkcjonowania aglomeracji miejskich, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi oraz środowiska (w szczególności elektrownie i ciepłownie, ujęcia wody, wodociągi i oczyszczalnie ścieków);
b) zakłady stosujące, produkujące lub magazynujące w znacznych ilościach materiały jądrowe, źródła i odpady promieniotwórcze, materiały toksyczne, odurzające, wybuchowe bądź chemiczne o dużej podatności pożarowej lub wybuchowej;
c) rurociągi paliwowe, linie energetyczne i telekomunikacyjne, zapory wodne i śluzy oraz inne urządzenia znajdujące się w otwartym terenie, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, środowiska albo spowodować poważne straty materialne107.
Nałożenie obowiązku ochrony obiektu bądź obszaru wynika z włączenia go do ewidencji obszarów, obiektów i urządzeń podlegających obowiązkowej ochronie. Ewidencję takich miejsc znajdujących się na terenie województwa prowadzi wojewoda. Ma ona charakter poufny. Wojewoda, w drodze decyzji administracyjnej, może umieścić w ewidencji obszary, obiekty i urządzenia innych podmiotów niż wymienione w art. 5 ust. 3 ustawy, o ile ich awaria wywoła skutki spełniające przesłanki zawarte w ustawie.
Organem nadzorującym wykonanie obowiązków wynikających z uzk jest komendant wojewódzki policji, który zatwierdza plany ochrony obiektu oraz sprawuje nadzór nad funkcjonowaniem wewnętrznych służb ochrony. Nadzór nad firmami zajmującymi się ochroną fizyczną (specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami ochronnymi, w skrócie SUFO) sprawuje komendant główny policji, ale realizuje to zadanie poprzez komendanta wojewódzkiego.
Aby wyłonić obiekty i obszary istotne dla społeczności lokalnych oraz zapewnić właściwy poziom ich ochrony, konieczna jest współpraca następujących organów:
- wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (ustalenie stopnia ważności obiektu dla społeczności lokalnej, szczególnie dla funkcjonowania aglomeracji miejskich);
- szefa ABW (określenie poziomu wrażliwości obiektu na ewentualny atak terrorystyczny);
- wojewody (decyzje administracyjne związane z wykazem obiektów podlegających ochronie);
197.
Art 5 ust. 3 ustawy o ochranie osób i mienia.
- komendanta wojewódzkiego policji (zatwierdzanie planu ochrony obiektu, nadzór nad funkcjonowaniem służb ochrony).
Niekiedy utrzymywanie pełnej ochrony fizycznej obiektu jest ekonomicznie nieuzasadnione* W takim przypadku w planach ochrony obiektów można zawrzeć różne formy ochrony stosowane w zależności od stopnia zagrożenia. Źródłem informacji o podwyższonym zagrożeniu mogą być zarówno zalecenia wydawane przez szefa ABW, jak i wprowadzenie jednego ze stopni alarmowych, o których mówi art. 23 uzk. Zagadnienie to zostanie omówione w końcowej części książki.
Jednak ochroną fizyczna to tylko jeden z elementów kompleksowej ochrony IK. Całościowe'podejście do ochrony obejmuje następujące elementy:
- ochronę fizyczną (ograniczenie dostępu dla osób postronnych),
- ochronę techniczną (przestrzeganie przepisów budowlanych, przeciwpożarowych itp.), •
- ochronę osobową (np. ograniczenie dostępu wyłącznie do osób posiadających poświadczenie bezpieczeństwa),
- ochronę teleinformatyczną (zabezpieczenie systemów sterowania i transmisji danych pized cyberterroryzmem),
- ochronę prawną (uniemożliwienie wrogiego przejęcia/łikwidacji IK na mocy decyzji biznesowych itp.),
- wsparcie etapu odbudowy (gwarancje rządowe, zapewnienie wsparcia technicznego i inne działania mające na celu skrócenie czasu niezbędnego do przywrócenia funkcjonalności IK)"*.
Zgodnie z uzk ochrona IK spoczywa przede wszystkim na właścicielach oraz posiadaczach samoistnych i zależnych obiektów, instalacji lub urządzeń IK. W celu zapewnienia ochrony IK Rada Ministrów wydała rozporządzenie, które określa sposób tworzenia i aktualizacji planów ochrony IK oraz zapewnia warunki i tryb uznania spełnienia obowiązku posiadania planu ochrony. Jest to zasadnicza różnica w stosunku do pierwotnych przepisów uzk, które na właścicieli oraz posiadaczy IK nakładały obowiązek przygotowania planu ochrony niezależnie od posiadanych już planów. 1 to nawet wówczas, gdy plany dotychczas używane mogły zapewnić odpowiedni poziom ochrony i gwarantować ciągłość działania tejże infrastruktury. Przy obecnym zapisie unika się nakładania na właścicieli i posiadaczy IK obowiązku przygotowania kolejnego planu, co mogłoby być uznane za nieuzasadnione i pracochłonne obciążenie. Warunkiem niezbędnym jest, by posiadany już plan spełniał wymagania określone w rozporządzeniu RM w sprawie planów ochrony IK’°*. Zgodnie § 2 rozporządzenia plan ochrony powinien zawierać następujące elementy:
Zob. srtru|: M. Pyznar, Namdouy Pronram Ochrony InfraUruklury Krytyctucj, materiały z konferencji .Ochrona infrastruktury krytycznej - diagnoza potrzeb i możliwołci', Szerymo 201,0:
,oy Rozporządzenie Kady MuuttWźw z dnia 30 kwietnia 2010 r, w sprawie planów ochrony infrastruktury krytycznej (DzU nr 83. poz- 542).
95