)38 I laraąduuua
Zasoby (siły i środki) będące w dyspozycji starosty, wojewody, mini-stra spraw wewnętrznych i administracji udostępniane są w przypadku, gdy szef władzy wykonawczej społeczności dotkniętej katastrofą uzna, że katastrofa przerasta możliwości jego reagowania i zwróci się z prośbą
0 pomoc do wyższego szczebla zarządzania kryzysowego.
Kolcjny aspekt organizacji i funkcjonowania systemów ratownictwa to założenie, że działania w sytuacjach kryzysowych nie mogą mieć charakteru wyłącznic doraźnego i chwilowego. Tworzenie złożonej struktur}* organizacyjnej wymaga bowiem konsekwentnego konstruowania nie tylko określonych komórek funkcyjnych i przewidywalnych procedur postępowania ratowniczego, ale także budowania i udoskonalania struktur zabezpieczających działania ratownicze. Rozumie się przez to ciągły proces, realizowany przez administrację, instytucje, organizacje oraz podmioty gospodarcze występujące w systemie zarządzania kryzysowego, mający na celu rozwijanie i doskonalenie zasobów: kadrowych, informacyjnych, materiałowych i współdziałania oraz procedur ich wykorzystania. Takie zorganizowanie zarządzania kryzysowego daje możliwości większej efektywności funkcjonowania szeroko rozumianego zarządzania bezpieczeństwem społeczności.
Spełnienie wymagań koordynacyjno-kooperacyjnych, od których zależy jakość współdziałania, jest ściśle związane z zapewnieniem sprawnego klorowniclwa oraz niezawodnego przepływu informacji pomiędzy wszystkimi uczestnikami działań anty kryzysowych. Funkcjonowanie systemów ratowniczych wymaga ciągłego rozwijania i doskonalenia systemów informacyjnych, a głównie1:
1) tworzonia warunków do sprawnego funkcjonowania systemów łączności contrów zarządzania kryzysowego (wspomagającego ratownictwo
1 zarządzanie kryzysowe), które powinny być elementem systemu ogólnokrajowego,
2) określania standardów w odniesieniu do systemu informacyjnego, w tym do systomów informatycznych, baz danych, map cyfrowych (m.in. poprzez określenio standardów dotyczących formy i sposobu przekazywanej informacji),
3) określania respondentów w zakresie pozyskiwania i przekazywania informacji, na każdym administracyjnym szczeblu,
4) określenia sposobu zbierania informacji (np. z systemów monitorowania i wykrywania zagrożeń),
5) określenia sposobu ostrzegania i alarmowania ludności (za pośrednictwem radia, telewizji - teletekstu, Internetu i in.).
System łączności do działania w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń musi zapewniać stabilną i pewną komunikację z podmiotami, od których zależy efektywność i szybkość podejmowanych działań na zagrożonym terenie. Tak więc system łączności wspomagający zarządzanie kryzysowe powinien być systemem elastycznym. Celowe jest rozwijanie i doskonalenie takiego systemu łączności, który składa się z elementów infrastruktury:
• telekomunikacyjnej i teletransmisyjnej,^ /
• kontrolno-pomiarowej! (monitoring zagrożeń),
• alarmowania i powiadamiania;^!
Do realizacji działań ratowniczych niezbędne są następujące rodzaje informacji2:
• o infrastrukturze chronionego obszaru i jego otoczenia. Są to dane o rzeźbie i obiektach naturalnych danego obszaru i jego otoczenia,
0 infrastrukturze podziemnej i naziemnej oraz obiektach terenowych mających istotne znaczenie dla planowania i prowadzenia działań ratowniczych, a także prognozowania i likwidacji skutków katastrof, klęsk żywiołowych: i innych nadzwyczajnych zagrożeń,
• dane operacyjne o siłach i środkach możliwych do użycia w przypadku wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa podmiotu to dane o siłach
1 środkach, które potencjalnie mogą być użyte w działaniach ratowniczych oraz w eliminowaniu skutków wyzwolonego zagrożenia,
• informacje o aktualnym stanie zagrożeń uzyskiwane z systemów monitoringu. Od nich zależy rodzaj i ilość środków użytych do przeciwdziałania skutkom zagrożeń, a także sposób prowadzenia działań ratowniczych. Sposób monitorowania rodzaju i stopnia zagrożeń oraz wykrywania i identyfikacji zdarzeń przez nie spowodowanych zależy od ich natury, tj. fizyko-chemicznego oddziaływania na człowieka i środowisko.
B. Katowski, Nowoczesne narzędzia i technologie informatyczne w systemie zarządzania kryzysoioeyo województwa śląskiego, [w.] Bezpieczeństwo powszechne wielkim wyzwaniem dla technologii teleinformatycznych, Wkrszawa 2003.
‘ E. Kołodzlńskl, Istota inżynierii systemów zarządzania bezpieczeństwem, www.uwm.cdu.pl/kl8 (dn. 22.03.2000. r.).