Foto2177

Siły i środki ochrany ludności:

-    służby ratownicze: PSP, zawodowe straże pożarne - zakładowa i miejska. Państwowe Ratownictwo Medyczne, specjalistyczne jednostki ratownictwa: chemiczne, górnicze, morskie, radiacyjne; organizacje społeczne: OSP, WOPR, GOPR, TOPR, PCK i inne komercyjne firmy ratownictwa;

-    organizacje obrony cywilnej (OC) z jej formacjami ratownictwa ogólnego i formacjami specjalistycznymi;

-    Siły Zbrojne RP (kierowane do działań, gdy inne siły są niewystarczające) ;

-    służby ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego: policja, straże gminne i miejskie, SOK, komercyjne agencje ochrony;

-    inspekcje państwowe: sanitarna, ochrony środowiska, nadzoru budowlanego, farmaceutyczna, handlowa, ochrony roślin i nasiennictwa, weterynaryjna, transportu drogowego, jakości artykułów rolnych i spożywczych, dozoru radiologicznego, pracy; wyspecjalizowane instytucje: Państwowa Agencja Atomistyki, Państwowy Instytut Geologiczny - ochrona zasobów wód podziemnych, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej,

-    zakładowe służby bezpieczeństwa i higieny pracy;

-    instytucje pomocy społecznej: gminne ośrodki pomocy społecznej, ośrodki pomocy rodzinie, ośrodki opiekuńczo-wychowawcze, organizacje społeczne, kościoły;

-    rezerwy państwowe utrzymywane przez Agencję Rynku Rolnego, Agencję Rezerw Materiałowych, ministrów i wojewodów;

-    systemy wykrywania zagrożeń i alarmowania lub monitoringu organizowane i utrzymywane przez wojewodów, starostów i wójtów.

Ochrona psychologiczna jest organizowana w celu zapewnienia pomocy osobom poszkodowanym w wyniku tragedii życiowych, katastrof i klęsk żywiołowych. Osoby przeżywające kryzysy psychologiczne (zdarzają się one w różnym nasileniu wszystkim ludziom, nawet ratownikom) są określane mianem wtórnych ofiar katastrof, gdyż zmiany psychosomatyczne ujawniają się u nich w okresie od kilku miesięcy do roku po traumatycznym przeżyciu. Pomoc takim ¹² Ustawa o zarządzaniu kryzysowym z dnia 26.04.2007 r..., op. cit., art. 25.1, także zob.: Ustawa z dnia 18.04.2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz. U. Nr 62, poz. 558), arL 11 i 18

osobom trwa czasami kilka lat. Ochronę psychologiczną organizują i udzielają pomocy w tym zakresie: ośrodki interwencji kryzysowej, których powoływanie i utrzymywanie należy do zadań powiatu (w rzeczywistości istnieją w niewielu powiatach ze względu na brak funduszy na ich utrzymanie); Polskie Towarzystwo Psychologiczne za pośrednictwem specjalistów i wolontariuszy; służby ratownicze (w czasie prowadzenia akcji ratowniczych); pracownicy pomocy społecznej (w ograniczonym zakresie).

Metody ochrony ludności:

-    metoda zbiorowej ochrony ludności (przed wszystkimi rodzajami zagrożeń fizycznych): ewakuacja, umieszczenie w budowlach ochronnych - schronach lub w ukryciach zastępczych (również pozostawanie w odpowiednio zabezpieczonym mieszkaniu) oraz wykrywanie zagrożeń i alarmowanie;

-    metoda indywidualnej ochrony ludności: znajomość zasad ewakuacji, sygnałów alarmowych (powszechnych i wewnętrznych w zakładzie) i sposobu zachowania się po ich ogłoszeniu; posiadanie indywidualnych środków ochrony (lub umiejętności ich wykonania) oraz umiejętność posługiwania się nimi i znajomość zasad konserwacji; znajomość zasad przygotowania własnego mieszkania, budynku, ujęcia wody, środków żywnościowych, zwierząt domowych do ochrony przed skutkami różnych czynników rażenia; znajomość zasad udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w wyniku różnych zdarzeń; znajomość samodzielnego likwidowania zarzewi różnych katastrofalnych zdarzeń, np. gaszenia pożaru.

Ochrona ludności (na wszelkie zagrożenia) przewidywana, planowana i organizowana jest przez wszystkie organy władzy i wszystkie podmioty.

Przedstawione problemy wskazują na konieczność kompleksowego rozpatrywania zagrożeń (dotyczy to również takich, które wystąpią podczas konfliktu i oddziaływać będą na ludność cywilną). Powinny być również wypracowane sposoby i metody zapobiegania i podejmowania działań w celu zapewnienia szybkiej, skutecznej i efektywnej pomocy zagrożonej ludności, ratowania dóbr materialnych i środowiska.

Z racji zawsze ograniczonych sił i środków, sposobem zwiększenia efektywności pomocy powinno być .

-    przyspieszenie procesu jej udzielania,

-    unikanie dublowania wysiłków, ¹¹ Przegląd Obrony Cywilnej 4/2000, ś. 14.

67