prawne i fizyczne, mogą tworzyć zakładowe straże pożarne, terenowe służby ratownicze oraz inne jednostki ratownicze.
Organizację i szczegółowe zasady funkcjonowania ww. straży i służb określają osoby prawne łub fizyczne je tworzące w porozumieniu i pod nadzorem komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej właściwego ze względu na teren działania.
Ochotnicza straż pożarna i związek ochotniczych straży pożarnych funkcjonują w oparciu o przepisy ustawy - Prawo o stowarzyszeniach. Szczegółowe zadania i organizację ochotniczej straży pożarnej i ich związku określa statut, którego treść merytoryczna wymaga uwzględnienia z komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej (właściwym dla terenu działania) lub komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej w przypadku związku ochotniczych straży pożarnych działającego na terenie całego kraju.
Działanie ratownicze prowadzą jednostki ochrony przeciwpożarowej, o których mowa wyżej, które mają obowiązek, na wezwanie Państwowej Straży Pożarnej, uczestniczenia w działaniu ratowniczym poza terenem własnego działania.
Kierujący działaniem ratowniczym może zarządzić ewakuację ludzi i mienia, wstrzymać ruch drogowy oraz wprowadzić zakaz przebywania osób trzecich w rejonie działania ratowniczego, przejąć w użytkowanie na czas niezbędny dla działania ratowniczego nieruchomości i ruchomości, środki transportu, sprzęt, ujęcie wody, inne środki gaśnicze, a także przedmioty i urządzenia i przydatne w działaniu ratowniczym. Kierujący działaniem ratowniczym ma prawo żądać niezbędnej pomocy od instytucji, organizacji, podmiotów' gospodarczych i osób fizycznych.
15.3. Działania i zadania osób w razie powstania pożaru
Stosowanie w naszym codziennym życiu elektryczności powoduje, że mimo zabiegów profilaktycznych, istnieją możliwości powstawania pożarów inicjowanych przez urządzenia elektryczne oraz inne przyczyny.
Każdy więc użytkownik poza znajomością zasad bezpiecznej eksploatacji użytkowanej instalacji czy urządzenia, wanien znać zasady zachowania się w razie powstania pożaru. Znajomość ta jest bardzo ważna, ponieważ nieumiejętne postępowanie może być przyczyną rozprzestrzeniania się ognia, a nawet spowodować porażenie prądem.
Bywają różne przypadki rozwijania się ognia na palących się urządzeniach elektrycznych. Najczęściej początkowo daje się odczuć specyficzny zapach palącej się izolacji, następnie pokazuje się dym, a później ogień. Ale bywa również i tak, że ogień ukazuje się momentalnie i to tak duży, że urządzenie zostaje całe objęte ogniem w kilka sekund.
Pierwszą i zasadniczą czynnością po odczuciu zapachu i zauważenia dymu w obiekcie - pomieszczeniu, jest natychmiastowe wyłączenie prądu elektrycznego, za pomocą wyłącznika lub wykręcenia bezpieczników - najlepiej głównych przy liczniku.
Pracownik, który pierwszy zauważy pożar ma obowiązek natychmiast zaalarmować wszelkimi dostępnymi środkami (urządzeniem alarmowym, dzwonem, krzykiem itp.) innych pracowników, straż pożarną, policję i kierownictwo jednostki gospodarczej. Czynności te można zlecić innej osobie, sam zaś powinien przystąpić niezwłocznie do gaszenia pożaru, za pomocą wszelkich dostępnych środków, jak podręczny sprzęt i środki gaśnicze (koce gaśnicze, piasek itp.).
Jeżeli nie ma osoby upoważnionej do objęcia kierownictwa nad akcją gaszenia pożaru, to akcją winien zająć się najbardziej energiczny i opanowany pracownik, który rozdzieli zadania w zakresie wykorzystania sprzętu gaśniczego, wyłączenia prądu elektrycznego, maszyn, pozamykania drzwi i okien, ewakuacji ludzi, materiałów itp.
Z chwilą przybycia straży pożarnej - osoba dotychczas kierująca pracami ratowniczymi ma obowiązek krótko poinformować dowódcę przybyłej jednostki o dotychczasowym przebiegu akcji.
W czasie prowadzenia akcji wszyscy mają obowiązek zachować całkowity spokój. Jeżeli kierownictwo straży uzna udział pracowników w akcji gaśniczej za zbędny, to należy usunąć się w takie miejsce, by nie przeszkadzać straży w jej pracy.
Za nieprzestrzeganie zasad i przepisów bezpieczeństwa przeciwpożarowego, każdy pracownik jest odpowiedzialny osobiście.
Sankcje karne przewidziane są w kodeksie karnym.
409