skanuj0004 (244)

•    Kwasy żółciowe mogą tworzyć asocjaty z J3-adrenolitykami (atenolol, propranolol, itd.), co obniża ich wchłanianie.

•    Z kolei zawarte w pokarmach fosforany i fityniany tworzą nierozpuszczalne połączenia z jonami żelaza, przyczyniając się tym samym do obniżenia jego wchłaniania.

•    Ponadto zawarte w kawie i herbacie garbniki powodują wytrącenie się niektórych alkaloidów oraz jonów żelaza zawartych w wielu preparatach, np. witaminowych, z mikroelementami, a także osłabienie działania neuroleptyków (haloperidol, flufenazyna).

•    Obserwowano także obniżenie dostępności biologicznej tolbutamidu, rifampicyny czy propranololu przy przewlekłym spożywaniu alkoholu etylowego (przy jednorazowym spożyciu alkoholu odnotowano natomiast zwiększone wchłanianie fenytoiny).

•    Korzystnie na wchłanianie leków trudno rozpuszczalnych w wodzie takich jak: fenytoina, karbamazepina, diazepam wpływają leki wzmagające wydzielanie żółci. Jednak dla wielu leków nie jest to korzystne, ze względu na równoczesne przyspieszenie perystaltyki jelit przez leki żółciopędne.

•    Wysokotłuszczowa dieta bogata w masło, smalec czy pełnotłuste mleko może prowadzić do zwiększenia wchłaniania leków lipofilnych, dobrze rozpuszczalnych w tłuszczach, emulgowanych w jelicie cienkim przez kwasy tłuszczowe. Podobny efekt obserwuje się w przypadku pokarmów bardzo ostrych, kwaśnych lub bardzo słodkich, które pobudzają wydzielanie żółci i soku trzustkowego. Obserwowano zwiększone wchłanianie następujących leków: albendazolu, teofiliny, gryzeofulwiny, trój pierścieniowych leków antydepresyjnych (imipramina, amitryptylina, nortryptylina), niektórych jł-adrenolityków (alprenolol, atenolol, metoprolol, oksprenolol, propranolol). Należy pamiętać, że wzrost wchłaniania wymienionych leków może prowadzić do wystąpienia działań niepożądanych, a nawet toksycznych.

•    Zawarte w pokarmie pektyny zwiększają lepkość treści źołądkowo-jelitowej, co przyczynia się do opóźnienia lub zmniejszenia wchłaniania, np. paracetamolu czy glikozydów nasercowych.

•    Interakcje leków mogą również występować podczas ich stosowania z preparatami roślinnymi. Surowce roślinne zawierające hydrokoloidalne węglowodany (gumy, śluzy) takie, jak: nasiona i liść babki zwyczajnej (hamują wchłanianie karbamazepiny), siemię lniane (hamuje wchłanianie glikozydów nasercowych), prawoślaz lekarski, aloes, kozieradka, rabarbar mogą wiązać leki obniżając ich wchłanianie z przewodu pokarmowego. Innym przykładem, upośledzenia wchłaniania jednych substancji przez inne jest zahamowanie wchłaniania leków, np. warfaryny i digoksyny podczas jednoczesnego przyjmowania preparatów z dziurawca. Z kolei szybkość wchłaniania digoksyny, mctforminy. fenoksymetylopenicyliny ulega obniżeniu na skutek adsorpcji przez gumę guar.

*    Właściwości adsorbujące ma także węgiel aktywny, który unieczynnia m.in. sulfonamidy i antybiotyki (zaadsorbowane cząstki leków nie ulegają wchłonięciu). Podobnymi właściwościami charakteryzuje się błonnik (zawarty w otrębach pszenicznych i owsianych, płatkach owsianych), który ogranicza wchłanianie preparatów naparstnicy, trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych (amitryptylina, imipramina, nortryptylina), a tym samym obniża ich stężenie we krwi.

1.2.    Ważną rolę we wchłanianiu odgrywa stopień jonizacji substancji leczniczych zależny od pH w przewodzie pokarmowym. Absorpcji ulegają cząsteczki niezdysocjowane. Dlatego też obniżając pH (zakwaszanie) zwiększa się liczbę cząsteczek niezjonizowanych leków kwaśnych, a przez to zwiększa się ich wchłanianie w żołądku. Natomiast wzrost pH (alkalizacja) powoduje zwiększone wchłanianie leków o charakterze zasadowym.

*    Duże dawki witaminy C (S00 mg i powyżej) mogą zwiększać we krwi stężenie estradiolu, tetracykliny, kwasu acetylosalicylowego i innych leków o charakterze kwasów.

*    Jako kolejny przykład może posłużyć dobre wchłanianie kwasu acetylosalicylowego w żołądku (niski stopień zdysocjowania w środowisku kwaśnym), które ulega obniżeniu po jednoczesnym zastosowaniu leków alkalizujących, np. Alusalu, Maaloxu, Rennie czy spożyciu pokarmów (mleko, nabiał, owoce, warzywa), które podwyższają pH.

Dlatego istotne wydaje się zachowanie wystarczająco długich przerw pomiędzy zażywanymi preparatami czy pokarmem.

1.3.    Wchłanianie modyfikowane jest również przez stan przewodu pokarmowego. Podawanie leków poprawiających krążenie (wzrasta ukrwienie błony śluzowej .żołądka i jelit) wzmaga wchłanianie jednocześnie przyjmowanych preparatów. Należy również pamiętać, że schorzenia przebiegające z zanikiem błony śluzowej mogą upośledzać absorpcję niektórych substancji leczniczych, np. preparatów żelaza.

1.4.    Wchłanianie leków może być także modyfikowane przez substancje lecznicze wpływające na perystaitykę przewodu pokarmowego. Leki zwiększające motorykę jelit, w sposób umiarkowany oraz preparaty powierzchniowo aktywne przyczyniają się do zwiększonego wchłaniania leków w jelicie cienkim (w pierwszym przypadku poprawia się

6