Hormony steroidowe jajnika (1)

.................-—--------------------------

Inhlbtim A

Inhiblna B

-alfa

-bela B

mm-j-

-bela A

-beta B

-beta A

Ryc. 9.5. Inhibina i aktywina

Aktywina A

-beta A

-beta B

Aktywina B

Aktywina AB

-beta B

Ujemne

pf/^renio

/wrntne

Dodatnie

E ■

nych. Estradiol ogrywa najważniejszą rolę w tej regulacji prze/, sprzężenie zwrotne, zarówno ujemne, jak i dodatnie.

Ujemne sprzężenie zwrotne zachodzi między stężeniami hormonu wydzielanego z organu docelowego, np. estradiolu z jajnika, a wydzielaniem hormonów w podwzgórzu i przysadce mózgowej. Polega na hamowaniu uwalnianiu GnRH oraz FSH i LII w odpowiedzi na zwiększenie stężeń estradiolu. Działanie estradiolu jjyjęga przede wszystkim na zmniejszeniu amplitud) pulsów GnRH. Jeśli dojdzie do przerwania tej pętli, np. w AlfCUie menopauzy, gonadotropiny są~ wytwarzane przez przysadkę w bardzo dużych ilościach.

Dodatnie sprzężenie zwrotne zachodzi między stężeniem estradiolu uwalnianego z pęcherzyka przcdowulacyjnego a wydzielaniem hormonów przez podwzgórze i przysadkę mózgową. Polega na zwiększeniu uwalniania GnRH, a następnie FSH i LH w odpowiedzi na pik estradiolu. Zachodzi w momencie, gdy stężenie estradiolu przekroczy około 200-450 pg/ml i utrzymuje się na tym poziomie i"/cz i.<> naimnjgHNtet i '”'T ^    ^

Wyrzut gonadótropin, a przede wszystkim LH, jest niezbędny do prawidłowego przebiegu owulacji i dalszych etapów dojrzewania komórki jajowej,

Progesteron wyttetelsny «• lutealnej cyklu micsiąe/kowrjro hamuje wydzielanie gdńndotropłn przez mechanizm sprzężenia /wroniego ujemnego D/irthi głównie hamująco nn częstotliwość pul* sów GnRH.

iyIny piat przysadki mózgowej stanowi przedłużenie dróg nerwowych podwzgórza do ezętei siodłu tureckiego. Hormonami produkowanymi przez jądro nadw/rokowe i przykomorowe podwzgórza j pu/alnpipyn^i przez Hlfflóifly W tVlflym płacie pr/\ ulKi i wa/ó

:znv^.AD^ oraa oiuwtocvna. Sa to polF-

Wimiprwsyria

syna (hormon antydiuretyczny, fSepiyóy zhifdÓwane z 9 aminokwasów.

Wa/.oprcsyna wpływa na wchłanianie zwrotne wody w dalszej części kanalików nerkowych. Na regulację uwalniania wazopresyny ma wpływ osmolurność osocza. Niedobór tego hormonu powoduje poliurię i moc/ówkę prOSOJT^***.

Oksytocyna działa na gruczoł sutkowy na zasadzie odruchu: w wyniku drażnienia brodawki sutkowej dochodzi do wyrzutu oksytocyny i skurczu niięśniówki otaczającej przewody wyprowadzające, co doprowadza do wypływu mleka.

Oksytocyna jest silnym czynnikiem wywołującym skurcze macicy podczas porodu. Natomiast nie do końca poznane są mechanizmy rozpoczynające pulsacyjne uwalnianie oksytocyny podczas porodu.

9.2. Hormony steroidowe jajnika

Hormony steroidowe można podzielić na trzy grupy w zależności od liczby atomów węgla w cząsteczce:

•    C-21 steroidy; podstawowa struktura cząsteczki to pregnan; do tej grupy należą progestageny i kortykosteroidy:

•    ( ló steroidy: podstawowa struktura cząsteczki to androstan; do te) grupy należą androgeny;

•    CIS steroidy; podstawowa struktura cząsteczki to estrad; do tej grupy należą estrogeny.

Steroidogencza w ustroju kobiety zachodzi w jajniku, nadnerczach i łożysku, Estrogeny, androgeny i progesteron mogą być produkowane przez wszystkie wymienione organy, natomiast kortyko-Meioidy jedynie przez nadnercza.

Steroidogene/a w jajniku rozpoczyna się od powstania z cholesterolu (prekursor steroidów) pregnenołonu, a dalsze przemiany mogą /uchodzić na drodze A* lub A\ W fazie folLkulamej przeważa droga \ .1 luiefttrtej \

I / • |Sf

Stofoitk>o«no/n